CD-recensie

 

© Aart van der Wal, oktober 2024

Szymanowski: Variaties in bes, op. 3 - Variaties op een Pools volksthema op. 10

Chopin: Pianosonate nr. 3 in b, op. 58

Jonathan Fournel (piano)
Alpha 1064 • 61' •
Opname: okt.-nov. 2023, Théâtre populaire romand, salle de musique, La Chaux-de-Fonds (Zwitserland)

 

Als het op met name de pianowerken van Chopin aankomt, heeft iedere liefhebber wel zo zijn voorkeuren, wat tegelijk betekent dat iedere nieuwkomer daartegen wordt afgemeten. Wat alleen al de Derde pianosonate betreft mag de discografie zelfs als overvol worden bestempeld, wat het nóg lastiger maakt om over zo'n nieuwkomer echt enthousiast te geraken. Al staat de Franse pianist Jonathan Fournel (*1993) bepaald wel zijn mannetje. Menigeen herinnert zich ongetwijfeld nog wat zich op de slotavond van de Koningin Elisabet Wedstrijd 2021 afspeelde, toen Fournel een werkelijk ongehoord grandioze solorol vervulde in Brahms' Tweede pianoconcert. En dan te bedenken dat in dat zo gedenkwaardige concours een laureaat er nog niet eerder in was geslaagd om met dit concerto de hoofdprijs in de wacht te slepen. En dat in het gezelschap van vijf geduchte concurrenten, waaronder maar liefst drie Russen (dat was nog vóór de Russische invasie in Oekraïne, op 24 februari 2022, toen kort daarop alles dienaangaande – ook in de kunstensector – ineens anders werd). Fournel was bovendien de eerste Europeaan sinds achttien jaar die het concours won.

Ook zijn eveneens op Alpha verschenen Brahms-album (hier besproken) mocht er zijn, de opname nog daterend van enige maanden vóór het concours. Het was toen al duidelijk: Fournel, een meesterpianist en een grote belofte voor de toekomst.

Aldus waren mijn verwachtingen ten aanzien van die Derde sonate – en dit ondanks het reeds gesignaleerde discografisch ‘mer à boire' – vrij hoog gespannen. Zou hij het nóg beter of mogelijk ánders doen dan al die beroemde voorgangers? Dat blijkt niet het geval, al spreekt uit zijn spel wel grote grandeur en een fraaie combinatie van op structuur gericht muzikaal denken en – wel of niet gesuggereerd (de toehoorder kan dit nooit achterhalen) - intuïtief aangestuurde expressie in frasering en articulatie. Het zijn die fragiele momenten van een accent hier en een tempofluctuatie daar die het discours net even in een ander licht doet plaatsen, zonder dat in stilistisch opzicht echt wordt afgeweken van wat we van zoveel andere gevestigde pianisten op dit gebied hebben gepresteerd. Eigenlijk deed dit verlangen naar een meer avontuurlijke programmering, al is dit niet alleen aan de musicus voorbehouden: ook het label spreekt hierin een danig woordje mee (de verkoopbaarheid geldt daarbij als eerst gebod).

De beide pianowerken van Szymanowski zijn relatief minder bekend, maar ook in dit repertoire is de concurrentie aanzienlijk. Denk in dit verband alleen maar aan Krystian Zimerman, die deze muziek op het lijf geschreven lijkt. Maar gezegd moet worden dat Fournel in de Variaties op. 10 Zimerman (hier besproken) wel degelijk naar de kroon weet te steken. Evident is dat Fournel in dit opzicht bijzonder memorabele vertolkingen op zijn naam heeft gebracht. Hij laat ook de grilligheid, het exotisme en de invloeden van Chopin en Skrjabin op deze pianostukken van Szymanowski goed uitkomen.

Jammer is wel dat de opname een goed hoorbaar verschil oplevert tussen de vleugelklank in het werk van Szymanowski (directer) en in dat van Chopin (afstandelijker), al valt dit op een elektrostatische hoofdtelefoon meer op dan weergegeven via luidsprekers. De beschikbare opnamegegevens geven van dit nogal merkwaardige verschijnsel geen enkele verklaring, want de drie werken zijn opgenomen tussen 28 oktober en 1 november 2023 in dezelfde akoestische omgeving: het Théâtre populaire romand in het Zwitserse La Chaux-de-Fonds, onder meer bekend van de vele (uitstekende!) Philips-opnamen die daar vanaf eind jaren vijftig tot stand kwamen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links