CD-recensie
© Aart van der Wal, april 2013
Einaudi: Uit Nightbook: In Principio - The Snow Prelude nr. 2 - nr. 15 - Reverie - The Crane Dance - Indaco - The Tower - Nightbook - Bye bye Mon Amour - Tu Sei - Berlin Song
Hanna Devich (piano)
Challenge Classics 72581 • 50' •
Opname: juli 2012,
Großer Lindensaal, Markkleeberg (D)
De componist en pianist Ludovico Einaudi (1955) studeerde aan het Giuseppe Verdi Conservatorium in Milaan compositie, kwam in contact met Luciano Berio en mocht dankzij een ruime studiebeurs verder studeren in Tanglewood. Wie de filmmuziek van Einaudi heeft gehoord begrijpt al snel dat de Italiaan in feite in alle denkbare genres kan schrijven, een soort alleskunner die evenwel een ding niet goed kan: oorspronkelijke muziek componeren. Einaudi is typisch zo'n toondichter die zijn inspiratie overal vandaan haalt maar niet echt uit zichzelf. Deze kleinzoon van Luigi Einaudi, de tweede Italiaanse president, bezit ondanks het ontbreken van een persoonlijke stijl - of misschien wel juist daardoor - een riante wijngaard en dito optrekje in het doorgaans zonnige Piemonte. Wat daarbij zeker zal hebben geholpen is de onvervalste reclame die de BBC voor Einaudi's muziek heeft gemaakt. In de zomer van 2011 was er zelfs sprake van een heuse campagne van een BBC anchor man, Greg James, om een stuk van Einaudi, I Giorni (niet op deze cd) in de top 40 te krijgen, wat nog lukte ook. Een van de titels op deze cd, Reverie, ofwel mijmering (zeurderig mag ook), staat model voor het merendeel van deze stukken: er wordt wat afgemijmerd in dit minimalistische idioom.
 |
Ludovico Einaudi |
Ik stond er eerlijk gezegd best van te kijken dat de Hongaarse pianiste Hanna Devich zich over deze modieuze, weinig zeggende stukken heeft ontfermd. Ze liggen 'lekker in het gehoor', wat zo'n beetje het grootste compliment is dat ik ervoor kan bedenken. Ik had Hannah Devich véél liever gehoord in bijvoorbeeld Karl Amadeus Hartmanns 27. April 1945 sonate. Dát zou nog eens een daad kunnen zijn geweest die geschiedenis had gemaakt, in plaats van dit flauwe aftreksel in het zoveelste minimal music segment.
Ik herinner me Hanna Devich vooral van haar fonkelende hoofdrol die zij met grote passie en een onweerstaanbaar elan in het Devich Pianotrio vervulde, een ensemble dat ondanks de verbluffend goede spelkwaliteit en de uiteraard daarbij horende recensies (klik hier, hier en hier) niet zo lang geleden helaas toch ter ziele ging, een gebeurtenis die Hanna diep in haar ziel raakte en waardoor zij geruime tijd van slag is geweest. Alleen verder, maar hoe, en met welk repertoire, in een tijd waarin zelfs creatieve doeners en durvers het niet gemakkelijk hebben. In ieder geval wilde Hanna niet het podium op als de zoveelste pianist met Chopin en Beethoven in de portefeuille. Iets anders dus, iets dat zij - zo blijkt uit het in het cd-boekje afgedrukte vraaggesprek - als volkomen nieuw heeft ondergaan: de muziek van Einaudi die door het herhalende karakter ervan voor veel mensen als een drug is (ik kan het me nauwelijks voorstellen, maar het staat er echt). Dan volgt er iets waar ik even van schrok, ik citeer hier letterlijk, de cursivering is van mij:
[...] since I come from a classical background I of course tried to interpret the pieces as I would Chopin's nocturnes. This is also night music and I thought Einaudi's music might also have this intention. With far more emotion and far more romanticism, far more dynamic and far more tempo changes.
Het staat er alsof de muziek van Chopin aan degradatie toe is... Of het is alleen maar ongelukkig geformuleerd en bedoelde ze toch iets anders? Dat Einaudi zijn muziek zelf nogal rechttoe rechtaan speelt, en dat zij er juist meer uit wil halen? Maar als dat zo is, geldt er gelijk een kanttekening: die muziek verdraagt dat niet zo goed, wat Einaudi misschien beter heeft begrepen dan Hanna.
Hanna Devichs concerten met muziek van Einaudi kregen grote publieke waardering en misschien lag het daarom voor de hand om contact te leggen met een platenlabel. Dat werd bijna vanzelfsprekend Challenge Classics, het label dat ook het Devich Trio eens onderdak verleende. Die toonde zich geïntereseerd en voilà, de cd is daar; en voor zover ik weet vooralsnog de enige die niet door Einaudi zelf is ingespeeld. Haar spel is tot in de kleinste puntjes verzorgd, ze speelt deze stukjes met grote overtuiging en affiniteit, kortom ze maakt ervan wat er van te maken valt. Dat betekent tevens dat er, Einaudi zelf misschien daargelaten, geen betere pleitbezorger voor deze stukken is dan Devich, al heeft ze dan niet meer dan elf van de in totaal dertien miniaturen uit dat Nightbook opgenomen. Dat is wat vreemd, want de ontbrekende twee hadden er, gemeten naar hun tijdsduur, gemakkelijk bijgekund. Interessant om nog eens te vernemen waarom ze daarvan heeft afgezien. Wat deze muziek betreft toch nog een beetje positief slot: het inventief, maar in een vervlogen idioom geschreven Tower' is wel een stuk dat boven de rest uittor(e)nt. Mooie opname!