CD-recensie

 

© Aart van der Wal, december 2022

Ben-Haim: Symfonie nr. 1

Israel Philharmonic Orchestra o.l.v. Lahav Shani
DG UPC 00028948638970 • 28' • (2022)

 

 


Het traditionele herdenkingsconcert naar aanleiding van het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940 stond dit jaar in het teken van het Adagio uit Mahlers Tiende symfonie, het nogal flets geschreven, feitelijk oninteressante Vioolconcert (met Michael Barenboim, de zoon van Daniel Barenboim als wankele solist) – en daarmee tevens een wereldpremière - van Kareem Roustom en last but not least het werkelijke bijna vuur vretende 'klapstuk': de Eerste symfonie van Paul Ben-Haim (1897-1984).

De aandacht zal dus vooral zijn uitgegaan naar het werk van Ben-Haim, een componist waarvan we de naam op de vaderlandse lessenaars slechts bij uitzondering tegenkomen. Dat de symfonie in Rotterdam werd uitgevoerd zal zeker samen hebben gehangen met het simpele feit dat de chef-dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, Lahav Shani, niet alleen joodse wortels heeft maar dientengevolge ook in Israel regelmatig optreedt, onder meer met het Israel Philharmonic (onlangs zelfs nog in Dubai: wie had dit ooit kunnen denken…) Maar wat daarbij mogelijk ook heeft ‘geholpen' is de opname van het opus die hij voor Deutsche Grammophon maakte, met het Israel Philharmonic.

Ben-Haims rijke oeuvre mag dan slechts uiterst zelden een plekje worden gegund op de Nederlandse podia, met de discografie - altijd wel de 'redder in nood' - ligt het gelukkig anders: opnamen genoeg dus, waaronder ook twee eerdere van de Eerste symfonie, en bepaald geen onbelangrijke: die door de NDR Radiophilharmonie Hannover o.l.v. Israel Yinon (hier besproken) en het BBC Philharmonic o.l.v. Omer Meir Wellber (klik hier). Twee zonder meer zéér toonaangevende opnamen die door dit nieuwe DG-album zeker niet worden gedeklasseerd. Integendeel zelfs. Shani is een uitstekende dirigent, maar zijn benadering van deze schitterende partituur getuigt van minder intensiteit dan wat zijn beide 'concurrenten' erin hebben weten te leggen. Het is trouwens niet de eerste keer dat het mij opvalt: dat Shani's dirigeerkunst in mijn beleving te sterk neigt naar het puur cosmetische, naar welvende klankpracht, met daardoor helaas minder aandacht voor de inhoudelijke, op pure expressie gerichte aspecten van de muziek. Ook het gelaagde karakter ervan komt onder zijn handen dan minder goed uit de verf: het aanboren ervan, het sterk uitspelen van de onderliggende thematiek (dat geldt zelfs voor de door de componist ingevlochten joodse folklore), lijkt bijzaak geworden. Al is hij zeker niet de enige maestro die - ongetwijfeld doelbewust - een dergelijke keuze maakt of in het verleden heeft gemaakt (ik denk aan bijvoorbeeld de latere Karajan en Jansons, maar ook de alom bejubelde Klaus Mäkelä). Aan het spel van het Israel Philharmonic en de opname valt niets op- of aan te merken, waaruit mag worden afgeleid dat beide niet in een bijzondere klasse vallen. Geen idee of de opname ooit ook op cd verschijnt, maar met een speelduur van nog geen 28 minuten lijkt dit uiterst onwaarschijnlijk. Vooralsnog streamen of downloaden dus.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links