Opera en operette Lessons in Love and Violence
© Thea Derks, juni 2018
|
||
Lessons in Love and Violence: gloedvolle muziek wekt ijskoud drama niet tot leven 'Liefde is vergif' zingzegt Mortimer in de eerste scène van Lessons in Love and Violence tegen de koning. De militair adviseur hekelt diens relatie met Gaveston, die hij overlaadt met gunsten terwijl zijn onderdanen honger lijden. 'Don't bore me with the price of bread' riposteert de koning. Liever trakteert hij zijn minnaar op poëzie en muziek dan zich te bekommeren om zijn volk. 'Liefde maakt ons menselijk'. In deze derde opera van componist George Benjamin en librettist Martin Crimp ontbreekt echter elk spoor van liefde. Het is een ijselijk drama dat enkel verliezers kent. De koning dwingt Gaveston onder ijs te zwemmen tot zijn longen knappen en houdt zijn hand boven vuur. Omgekeerd wortelt Gavestons 'liefde' in zelfbelang. Hij voert een schrikbewind onder het volk, zorgt ervoor dat Mortimer wordt uitgestoten en confisqueert diens goederen. Koningin Isabel op haar beurt legt het aan met Mortimer, met wie ze haar zoontje opvoedt tot marionettenkoning. Samen met hem tekent ze bovendien het doodvonnis van Gaveston en haar echtgenoot. Maar uiteindelijk blijft ook zij met lege handen achter. Liefde is nooit onbaatzuchtig Crimp mag voor Benjamin de gedroomde librettist zijn, dat geldt niet per se ook voor de opera. Diens teksten zijn weliswaar fraai en muzikaal, maar te abstract om de karakters psychologische diepgang te geven. Daardoor kun je je met niet één personage identificeren, ze zijn allemaal even koud en kil. Alleen het dochtertje - simpelweg 'het meisje' - weet enig mededogen op te roepen. Als zwijgende omstander maakt zij haar kinderlijke aanhankelijkheid aan en bekommernis om haar vader emotioneel invoelbaar. Een glansrol van de actrice Ocean Barrington-Crook.
Gloedvolle muziek Wagner kijkt om de hoek wanneer het orkest een ander verhaal vertelt dan de zangers. Bijvoorbeeld in het schitterende duet tussen Isabel en de koning in de vierde scène. Terwijl hij verbitterd zijn woede uitschreeuwt over de moord op Gaveston klinkt uiterst lieflijke muziek. Mooi zijn de gedempte slagen op een cimbalom en statige harmonieën in de zesde scène. De koning is dood, maar Gaveston omstrengelt hem als 'de vreemdeling' nog een laatste keer. Eerder kondigde een eenzame handtrommel hun beider dood al aan. Verstikkend universum De enscenering van Katie Mitchel is doeltreffend. De zeven scènes spelen zich af in een slaapvertrek, telkens vanuit een ander perspectief bezien. In een kleurig verlicht aquarium zwemmen aanvankelijk nog vissen, maar na enkele scènes rest slechts een dorre hoop stenen. Ramen ontbreken: in dit gure universum overheerst de dood. De verstikkende sfeer wordt benadrukt doordat de personages vaak in slowmotion bewegen. George Benjamin leidt zelf het Radio Filharmonisch Orkest, dat opnieuw zijn klasse toont met een fijnzinnige vertolking van diens gloedvolle muziek. Jammer genoeg kan deze het ijselijke drama niet tot leven wekken. _______________ Donderdag 28 juni is een semiscènische uitvoering te zien van Written on Skin in het Muziekgebouw aan 't IJ. index |
||