DVD-recensie
© Aart van der Wal, maart 2021
|
Händel: Messiah (1754) Sandrine Piau (sopraan), Anthea Pichanick (mezzosopraan), Kresimir Spicer (tenor), Bozidar Smiljanic (bas-bariton), Le Concert Spirituel o.l.v. Hervé Niquet |
 |
Ik was in de veronderstelling dat ik de cd-uitgave al eerder had besproken, in november 2018 (klik hier). Edoch, dat bleek niet het geval, al is opnieuw de fabuleuze Franse sopraan Sandrine Piau van de partij en is ook ditmaal Hervé Niquet met zijn Le Concert Spirituel van de partij.
Deze uitvoering, live opgenomen in het paleis van Versailles in december 2018, staat inhoudelijk niet ver af van die in de Notre Dame du Liban van precies twee jaar eerder (de tijdsduur van beide uitvoeringen is vrijwel identiek). Wat betekent dat we opnieuw worden geconfronteerd met vergelijkbare tekortkomingen, zich toespitsend op te snelle tempi (het moet in de opvatting van Niquet blijkbaar vooral flitsend zijn) die expressie ondergraven en gejaagdheid in de hand werken. Dat vinden we in alle geledingen terug, bij de solisten, het koor en het orkest. Hoe het in 1754 geklonken heeft weten we uiteraard niet, maar hoewel Händel wel degelijk een belangrijke rol heeft toegedicht aan vocale en orkestrale virtuositeit, lijkt het onwaarschijnlijk dat hij zich een dergelijke benadering van zijn (enige) oratorium voor ogen en oren zal hebben gehad. Zo is er geen sprake van de contemplatieve rust die van bijvoorbeeld “He was despised' dient uit te gaan. Of neem een andere belangrijke toetssteen, ‘Behold the Lamb of God', waaruit de plechtstatigheid is verdwenen die de componist wel degelijk bedoeld heeft (het klinkt bijna alsof de tekst er niet toe doet). Het bracht me op de gedachte dat akoestische nagalm hier wellicht een rol heeft gespeeld, hoewel ik die wel van de Notre Dame du Liban en niet van de Chapelle Royale ken.
Het is duidelijk wat Niquet voor ogen heeft gehad: geen oratorium maar een barokopera, waarbij de snelle tempi tot belangrijk sturend element zijn verheven om de dramatische ontwikkeling kracht bij te zetten, mogelijk gestoeld op de gedachte dat oratorium en muziektheater (waarin de componist zeker excelleerde) in elkaar verlengde liggen. Merkwaardig is die opvatting wel, want Händels ‘sacred oratorio' is bij mijn weten toentertijd nooit in het theater uitgevoerd. Wel zijn er in het werk opera seria-achtige elementen te vinden, zoals in de aria's 'The people that walked in darkness' (rechtstreeks ontleend aan Imeneo uit 1740) en 'Why do the nations'.
Met meer rust binnen het geheel hadden ook de solistische bijdragen en het kooraandeel een betere, meer afgewogen indruk gemaakt. Niquet toont zich zeker niet de dirigent die met zijn zangers ‘meeademt': hij lijkt daarentegen eerder de man die het parcours egocentrisch uitzet en waaraan eenieder zich vervolgens dient te conformeren.
Gelukkig staat er wel het een en ander tegenover: de ook voor de kijker inspirerende ruimte van de Chapelle Royale van het paleis van Versailles en de daarvan afgeleide geraffineerde beeld- en geluidsregie. Dat was alleen al een goede reden geweest om dit album ook in het Blu-ray formaat uit te brengen.