'Er worden kosten noch luisteraars gespaard' - oud-collega bij de Wereldomroep.

De omroep – mijn vroegere werkgever – is geheel in zichzelf gekeerd. Dat uit zich op vele manieren, o.a. door het steeds weer optuigen van nieuwe toko's en nieuwe bestuurslagen. Dat laatste is een uit Engeland overgewaaide manier om promotiemogelijkheden te creëren.

Zo hadden we vroeger de zendgemachtigden – KRO, NCRV, AVRO, VARA, VPRO in de goede tijd – later groeide en groeide dat steeds verder en vrijwel niemand hield/houdt zich aan het uitgangspunt, de plicht een totaalprogramma te bieden. Ondertussen is men vooral bezig met een enorme kerstboom aan Internet sites en mogelijkheden op te tuigen die zeer matig aftrek vinden maar daar tellen cijfers blijkbaar niet.

Naast de wildgroei aan zendgemachtigden, begonnen onder oud-KRO voorzitter mr. Van Doorn (was dat een wraakactie richting zijn oude stek?) is ook bij de NOS, oorspronkelijk als NTS en NRU de gezamenlijkheid van de omroepen technisch en programmatisch behartigend, het nodige veranderd en uitgegroeid tot onbeheersbare en dubieuze proporties.

Destijds had je alleen de NOS als facilitair bedrijf NOS DTF (televisie) en NOS DRF (radio), later omgedoopt tot NOB. De andere poot van de NOS was NOS DPF die gezamenlijke programma's verzorgde als nieuws en sport.

Tegenwoordig is het allemaal veel omvangrijker: de programmadienst van de NOS is uitgegroeid tot een redactie van 800 man (!!) voor het Journaal, een nieuw gezicht in de vorm van de NTR (fusie tussen NPS, Teleac en RVU), waarbij de NPS ook al een nieuwe eend in de bijt was. En als klap op de vuurpijl verscheen ook nog de NPO die blijkbaar alles te zeggen heeft en via de zendermanagers – zijn die in dienst van de NPO? – de omroepen voortdurend op de kast jagen, zoals nu met de aanstaande verwijdering van het radioprogramma Spiegelzaal (klik hier). En bedenk wel dat op deze manier de schaakstukken danig zijn verzet: in de eerder geschetste tijd waren de omroepen – de zendgemachtigden – getalsmatig veruit in de meerderheid t.o.v. de gemeenschappelijkheid (NOS). Nu is de groep NTR/NOS/NPO bestuurlijk gewoon de baas. De zendgemachtigden hebben zich gewoon in de hoek laten drijven.

Tel je dat allemaal op dan kom je op een indrukwekkende uitbreiding van bestuurslagen en daaraan verbonden hoge salarissen. Iets dergelijks gebeurde ook in het onderwijs: het hoofd van de school was de baas en had geen secretaresse en ik heb niet de indruk dat het onderwijs vroeger zoveel slechter was?

Soms denk ik dat de achtergrond zoals zo vaak gewoon jalouzie is: als een presentator al te populair wordt heeft de zendermanager (en daarboven) de handen niet meer vrij. De managers vinden zich uiteraard veel belangrijker dan de programmamedewerkers, maar helaas voor hen zijn die laatsten de enige die de kijker/luisteraar ziet/hoort en belangrijk vindt. Zo nu en dan moet men daarom even laten weten wie er de baas is en dat overkomt nu ook Spiegelzaal.

En als het werkelijk om de cijfers gaat – dat zou in ons unieke (sic) bestel niet zo moeten zijn – zijn ze geen haar beter dan de commerciëlen maar wel oneerlijk: onder het beschermende bestel zijn ze eigenlijk veel commerciëler dan de commerciëlen, iets dat ik 25 jaar geleden in Luister al riep.

De conclusie is dan ook – net als bij het nieuwe pensioenstelsel – dat we roepen dat we het beste hebben van de hele wereld, maar het gaat wel op de schop. De vraag die overblijft is welk belang daar achter zit?