CD-recensie
© Siebe Riedstra, maart 2017
Reger: Pianokwintet op. 64 - Cellosonate nr. 4 op. 116 Kolja Lessing (piano), Michael Gross (cello), Parnassus Akademie Et'cetera KTC 1562 • 68' • Opname: maart 2016, Sint-Pieterskerk, Leut (B) |  |
Glauben Sie mir, mein Quintett op. 64 wird ebenfalls noch die Runde machen!
Max Reger aan zijn uitgever Hinrichsen, 17 juni 1904
Het Regerjaar 2016 is voorbij. Het heeft veel organisten aan het werk gezet en de nodige Reger-edities en een kolossale biografie (die hier is besproken) opgeleverd. Deze uitgave hoort er niet alleen nog bij, hij biedt een echte toevoeging in de vorm van het Pianokwintet op. 64. Ondanks de omineuze voorzetten van Robert Schumann en Johannes Brahms zijn maar weinig componisten in hun succesvolle voetstappen gevolgd. Voor Max Reger (1873-1916) was het succes van een collega alleen maar een stimulans om mee te willen dingen. Reger was niet alleen onmatig in zijn scheppingsdrang, hij had ook een groot vertrouwen in zijn eigen talent. Toen hij zijn Pianokwintet had voltooid liet hij zijn uitgever onmiddellijk weten dat er een meesterwerk aan de bestaande canon was toegevoegd. Na de geslaagde première op 1 mei 1903 voorspelde hij het werk een gouden toekomst. Helaas bleef het tijdens zijn leven bij die ene uitvoering.
Kolja Lessing houdt zoveel van Reger dat hij in staat is om zowel het Pianoconcert als het Vioolconcert uit te voeren. Een Olympische prestatie die niemand hem nadoet. Zijn interpretatie van het Vioolconcert in de uitgedunde orkestratie van Adolf Busch heb ik hier besproken. Nu laat hij als pianist zijn licht schijnen op het Pianokwintet op. 64, en alsof dat nog niet genoeg is verzorgt hij ook nog de doorwrochte toelichting. Uit die toelichting kan de lezer al opmaken dat hij de zaak Reger een zeer warm hart toedraagt, maar wat hij in zijn spel laat horen is pure magie. De openingsmaten van het schitterende adagio zeggen alles. Net als in het langzame deel van het Pianoconcert begint Reger hier met een schitterend koraal van eigen vinding. Hoe soeverijn Lessing dat weet te brengen merkt men pas wanneer de enige andere moderne opname van het werk er even naast wordt gelegd (Troubadisc TRO-CD01414). De weldadige rust die zijn spel uitstraalt werkt wonderen bij zijn collega's en maakt dit deel tot het absolute hoogtepunt van het werk.
De Vierde cellosonate op. 116 hoort bij de werken die Reger in zijn laatste levensjaren componeerde. Net als in de Drei Motetten op. 110 en het Klarinetkwintet op. 146 lijkt hier al de glans van het hiernamaals door te lichten. Ook hier weer zo'n schitterend zangerig langzaam deel, waar nog een ander aspect van Regers kunnen naar voren komt: zijn vermogen om griezelig zacht te kunnen spelen - veel van zijn beroemde fuga's beginnen fluisterzacht. Lessing laat horen dat hij zich ook dit aspect van de meester volkomen eigen gemaakt heeft. Hij weet cellist Michael Gross te inspireren tot toverachtig mooie momenten.
De uitvoerenden op deze cd werken allen in Stuttgart. Kolja Lessing doceert aan de Musikhochschule, waar Julia Galic, eerste violiste van de Parnassus Akademie, haar opleiding genoot - zij geeft les aan de Musikhochschule München. De overige drie leden van de Akademie bezetten de eerste lessenaars van het Staatsorchester Stuttgart, het orkest van de Staatsoper. Samen met het voortreffelijke opnameteam zorgen ze voor misschien wel de mooiste verrassing die het Regerjaar heeft opgeleverd.