CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, februari 2013

 

 

Frank Martin – Intégrale des oeuvres pour flûte Emmanuel Pahud

Ballade voor fluit en orkest nr 1 - nr. 2 - Sonata da chiesa voor fluit en strijkorkest - Ballade voor fluit en piano nr. 1 - nr. 2 - Sonata da chiesa voor fluit en orgel

Emmanuel Pahud (fluit), Francesco Piemontesi (piano),
Tobias Berndt (orgel), Orchestre de la Suisse Romande o.l.v. Thierry Fischer

Musiques Suisses MGB CD 6275 • 51' + 40' • (2 cd’s)

Opname: februari en maart 2012, Salle Victoria, Genève


Migros is de Albert Heijn van Zwitserland. In onschuldiger tijden, toen klassieke muziek nog geen linkse hobby was, konden de klanten van AH hun spaarzegeltjes omzetten in concertkaartjes. Die actie heeft Anton Kersjes en zijn Amsterdams Philharmonisch Orkest een ongekende populariteit bezorgd. Wie de televisie-opnames van die concerten terugziet zal zich verbazen over de demografische diversiteit van het publiek. Dat was één generatie geleden – onderweg is iets misgegaan. In Zwitserland zijn ze nog niet zover; daar wordt door het Migros-Kulturprozent nog steeds in praktijk gebracht wat hier ooit normaal werd gevonden: voor culturele belangstelling hoeft niemand zich te schamen. AH ontdekte voetbalplaatjes.

Musiques Suisses heet het label waarvoor Migros fondsen beschikbaar stelt, en het ligt voor de hand dat de aandacht uitgaat naar Zwitserse componisten en uitvoerenden. Een ideale combinatie is hier gevonden in componist Frank Martin en fluitist Emmanuel Pahud, eerste fluitist van de Berliner Philharmoniker. Pahud heeft prachtige opnamen uitgebracht op het label EMI, maar de complete werken voor fluit van Frank Martin? Daar moet geld bij.

Die complete werken beperken zich tot drie titels: twee Ballades en een Sonata da chiesa. Net als zijn grote voorbeeld J.S.Bach was Martin bedreven in het hergebruik van goede noten. Hier zijn de originelen en de bewerkingen verdeeld over twee cd’s. Op de eerste vinden we de werken met orkestbegeleiding, op de tweede de versies met piano- en orgelbegeleiding. De Eerste ballade ontstond in 1939 als examenstuk, uiteraard voor fluit en piano. Zijn goede vriend Ernest Ansermet was zo onder de indruk dat hij ogenblikkelijk een orkestversie vervaardigde. Goede vriend of niet, Martin was niet tevreden met het orkestrale resultaat, en maakte zijn eigen bewerking, met een simpele begeleiding door strijkorkest en piano. Wat een luxe om beide versies hier te kunnen vergelijken; want het moet gezegd, Ansermet kon orkestreren als de beste.

Frank Martin is de ‘uitvinder’ van de Ballade – na Chopin – voor solo-instrumenten van diverse pluimage en begeleiding van piano of orkest in variabele bezettingen. Zo ontstonden er Ballades voor altsaxofoon (1938), fluit (1939), piano (1939), trombone (1940), cello (1949), en altviool (1972). De Tweede ballade voor fluit is een bewerking van de ballade voor altsaxofoon. Maria Martin, de weduwe van de componist, ontdekte in 2008 het manuscript van de fluitversie van die Ballade. De Nederlandse fluitist Thies Roorda verzorgde de wereldpremière (klik hier). Hier zijn de fluitnoten bovendien ook nog eens omgezet naar de orkestversie die Martin zelf voor de saxofoon vervaardigde.

De Sonata da chiesa dateert uit 1938 en is ook alweer een bewerking. De oorspronkelijke partituur werd geschreven voor de wonderlijke combinatie van viola d’amore en orgel. Voor zijn fluitspelende echtgenote produceerde Martin in 1941 een versie voor fluit en orgel – een verjaarscadeau. Dirigent Victor Desarzens pakte die in 1958 nog eens op, en maakte een bewerking voor fluit en strijkorkest.

Drie partituren in zeven versies, gespeeld door missschien wel de beste fluitist van dit moment – wat wil een mens nog meer? De Zwitserse dirigent Thierry Fischer staat voor het Orchestre de la Suisse Romande, het orkest waar Ernest Ansermet decennialang de baas was en honderden opnamen realiseerde voor het label Decca. Onnodig om te vermelden dat het resultaat schitterend is geworden. Voor de kamermuzikale kant van deze uitgave geldt hetzelfde: pianist Francesco Piemontesi en organist Tobias Berndt zijn de voortreffelijke partners van Pahud. Alle opnamen werden gerealiseerd in de Salle Victoria te Genève, ook die van de Sonata da chiesa met orgelbegeleiding. Het schitterende orgel in die zaal stamt van de Nederlandse bouwer Van den Heuvel; dat het niet in een chiesa staat moet u maar voor lief nemen.

Zwitserland is net zo groot als Nederland, en er wonen veel minder mensen. Toch tel ik er met gemak vijf operahuizen en nog veel meer symfonieorkesten. Waarin een klein land groot kan zijn........


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links