CD-recensie
© Siebe Riedstra, april 2014
Fibich: Symfonie nr. 2 in Es, op. 38 - At Twilight op. 39 - Selanka, Idylle voor klarinet en orkest in Bes, op. 16 Irvin Venys (klarinet), Czech National Symphony Orchestra o.l.v. Marek Stilec Naxos 8.573167 • 64' • Opname: 23 okt en 9 nov 2012, CNSO Studio 1 'Gallery', Praag |
 |
Dit is deel twee in de reeks complete orkestwerken die Naxos onderneemt met het Czech National Symphony Orchestra, een orkest dat u vooral niet moet verwarren met de Tsjechische Philharmonie. Een half jaar geleden besprak ik hier het eerste deel, en kwam toen tot de conclusie dat Naxos de competitie met zichzelf aangaat waar het de Eerste symfonie betreft. Dat blijft onverkort gelden voor de Tweede symfonie op deze uitgave, maar weer is er een verzachtende factor in de vorm van toegevoegd repertoire dat we elders maar moeilijk kunnen vinden. Ditmaal gaat het om de orkestversie van Fibischs mooiste schepping: het Poème. Dat Poème verscheen oorspronkelijk in de pianocyclus Nálady, dojmy a upomínky (Moods, Impressions and Reminiscences). Die cyclus is een soort dagboek in noten, waarin Fibich zijn hartstochtelijke liefde voor zijn pianoleerling en latere echtgenote Anezka Schulzova vaak heel grafisch in klank uitdrukt. De grote Tsjechische violist Jan Kubelík (vader van dirigent Rafael) maakte het beroemd in zijn bewerking voor viool en piano. Het stuk is in honderden arrangementen de salons doorgegaan, en Fibich zelf zag zijn kans schoon door het 'in te bouwen' in een symfonisch gedicht met de titel 'At Twilight': na een korte sfeervolle beschrijving van een schemeravond horen we de prachtige melodie van het Poème oplichten (bij 6:40). Verbijsterend is dat de toelichting hier op geen enkele wijze naar verwijst.
Fibich voltooide zijn Tweede symfonie in 1893, het jaar waarin Dvorák zijn laatste symfonie aan de wereld voorstelde. Dvoraks invloed is onmiskenbaar, maar het is niet de Dvorák van de laatste drie symfonieën, maar wonderlijk genoeg eerder die van de Zesde symfonie. Fibich heeft een rijke partituur geschapen, vol schitterende invallen. Net als de Zesde Dvorák verdient ze het om vaker gespeeld te worden, maar dat moet dan niet op de manier waarop ze op deze cd vastgelegd is. Ik heb hierboven opzettelijk de opnamedatum vermeld, iets wat we normaal alleen bij live-opnamen plegen. Het gaat hier echter niet om live-, maar om studioregistraties, en helaas kunnen alleen de beste orkesten het zich permitteren om zo'n stuk in één dag op te nemen. Ik kan dan ook alleen maar herhalen wat ik over de eerste uitgave in deze serie schreef: deze cd ontleent zijn bestaansrecht aan het toegevoegde repertoire. 'At Twilight' heeft minder te lijden, het stuk is korter en veel minder virtuoos en de kleinere orkestbezetting past beter bij de kleine opnamestudio. Die durf ik dan ook met een gerust hart aan te bevelen. Het korte solowerkje voor klarinet en orkest is een aardige bonus. Voor de symfonie blijven we aangewezen op de eerdere opname die Naxos uitbracht in 1999 (8.553699). Toch moet elke liefhebber van romantische orkestmuziek dit schitterende repertoire minstens eenmaal in zijn leven gehoord hebbben, met op de allereerste plaats At Twilight/Poème, een klein meesterwerk.