CD-recensie
© Siebe Riedstra, oktober 2020 |
Rudolf Buchbinder (1946) was een wonderkind in de buitencategorie: op zijn vijfde werd hij toegelaten tot de Wiener Hochschule für Musik (de jongste leerling ooit). Als zevenjarige maakte hij zijn recitaldebuut, en als elfjarige trad hij voor het eerst op met orkest - de Wiener Philharmoniker - in het Eerste pianoconcert van Ludwig van Beethoven, beide keren in de Gouden Zaal. Dit opmerkelijke begin kreeg wonderlijk genoeg geen onmiddellijk vervolg, het zou tot de jaren zeventig duren voordat Buchbinder opnieuw de aandacht trok met een complete opname van de pianosonates van Haydn. Dat was de aanzet tot een internationale carrière waarin Beethoven het centrale punt vormt, omringd door de overige Weense klassieken en Johannes Brahms. Met name in Duitsland en Oostenrijk is Buchbinder een geliefde verschijning; in het archief van het Concertgebouworkest komen we hem één keer tegen in de jaren zestig, en een tweede keer in de jaren negentig, toen hij samen met Nikolaus Harnoncourt de beide pianoconcerten van Brahms uitvoerde en opnam. Wat Beethoven betreft heeft Buchbinder de afgelopen decennia de achterstand dubbel en dwars ingehaald, zowel op het podium als in de studio. Tweemaal legde hij de complete pianosonates vast, in 2003 verscheen een opname van de vijf pianoconcerten met de Wiener Symphoniker, en in 2011 een tweede met de Wiener Philharmoniker - in beide gevallen was Buchbinder zijn eigen dirigent. De opname met de Philharmoniker verscheen ook op dvd, en is hier warm onthaald door Niek Nelissen. In het kielzog van dat succes gaf Buchbinder als dirigerende pianist concerten met diverse orkesten, hij moet de cyclus van vijf concerten tientallen keren hebben uitgevoerd, met evenzoveel orkesten. Op YouTube staan twee opnamen met beeld, uit Wenen en uit Moskou. Daarop is te zien dat de orkesten in beide gevallen spelen uit het oude materiaal van Breitkopf en Härtel - een beetje wonderlijk gezien de claim van Buchbinder dat hij zoveel mogelijk teruggaat naar de bron, en uitgebreid studie heeft gemaakt van de manuscripten. In 2019 maakte Buchbinder de overstap van Sony naar het label DG, met The Diabelli Project. Een grootscheepse onderneming om te vieren dat de Diabelli-variaties van Beethoven - in Buchbinders optiek het belangrijkste pianowerk van de meester - hun honderdste verjaardag vieren. Zowel de 33 Variaties van Beethoven, als een selectie uit de oorspronkelijke collectie van vijftig van Diabelli, aangevuld met elf eigentijdse opdrachten die Buchbinder entameerde, werden opgenomen op een dubbelalbum. Daarnaast verscheen in 2020 een boek, Der letzte Walzer, waarin Buchbinder aan muziekjournalist Axel Brüggemann in 33 hoofdstukken vertelt over zijn relatie met Beethoven en de Diabelli-variaties. Het hier te bespreken tweede album voor DG is wat minder spectaculair uitgevallen: een live-opname van het Eerste pianoconcert uit 2016 met Christian Thielemann en de Berliner Philharmoniker (na de pauze klonk de Zevende van Bruckner), aangevuld met een studio-opname van de Variaties in F, als bijvangst van de Diabelli sessies uit 2019. Buchbinder en Thielemann zijn oude vrienden, de communicatie tussen beiden verloopt vlekkeloos, en de zijdezachte strijkersklank die Thielemann uit het orkest weet te toveren zal velen een genot voor het oor zijn. Toch valt op dat wanneer Buchbinder zelf de leiding heeft, hij de Wiener Philharmoniker al direct in de openingsmaten veel levendiger weet te laten spelen, en dat beeld blijft hangen. De Variaties zijn een aardige aanvulling, maar mede door de beperkte speelduur ontstaat de indruk dat deze uitgave niet dezelfde urgentie meekreeg als The Diabelli Project. Rudolf Buchbinder is bijna vijfenzeventig jaar, maar wie op zijn website de agenda opslaat ziet dat hij volop actief is, corona of geen corona. Om maar een voorbeeld te noemen: de complete Pianoconcerten van Beethoven met de Bamberger zijn omgezet naar coronabestendige evenementen, vroeger op de dag en met een beperkte lengte. Dat bevestigt het beeld dat over de laatste decennia van dit werkpaard onder de pianisten is ontstaan: een bevlogen musicus die naar eigen zeggen liever concerten geeft dan studeert en leeft voor en van Beethoven. Zijn Beethoven opent geen nieuwe perspectieven, maar hij heeft er wel een groot en trouw publiek mee weten te veroveren. Voor die categorie muziekliefhebbers is deze cd een mooi cadeautje. index |
|