CD-recensie
© Maarten Brandt, juni 2013
|
Bach: “Die Seele ruht in Jesu Hände” (uit Cantate BWV 127 “Herr Jesu Christ, wahr‘ Mensch und Gott”) – Präludium in C (uit BWV 846 “Das wohltemperierte Klavier I”) - “Komm in mein Herzenshaus” (uit Cantate BWV 80 “Eine feste Burg ist unser Gott”) - “Liebster Herr Jesu” (uit “Schemelli-Liederbuch”) - “Ich esse mit Freuden” (uit Cantate BWV 84, “Ich bin vergnügt mit meinem Glücke”) - Menuet in G/Menuet in g, BWV 114/115 (uit “Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach”) - Menuet in G, anh. BWV 116 – Menuet in d, anh. BWV 132 (uit “Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach” ) - Aria in G für Klavier, BWV 988 (uit “Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach”) - “Ich bin vergnügt mit meinem Glücke” (uit Cantate BWV 84, “Ich bin vergnügt mit meinem Glücke”) - Polonaise in g, anh. BWV 125 (uit „Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach“) - Polonaise in g, anh. BWV 119 (uit “Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach“) - Musette in D, anh. BWV 126 (uit “Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach“) - Sarabande, BWV 812 (uit “Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach“) - “Komm süßer Tod“ (uit “Schemelli- Liederbuch“) - “Ich steh an deiner Krippe hier“ (uit “Schemelli-Liederbuch“) - “Wie freudig ist mein Herz“ (uit Cantate BWV 199 “mein Herze schwimmt im Blut“) - “Schafen können sich sicher weiden“ (uit Cantate BWV 208 “Was mir behagt, ist nur die muntre Jagd“). Klaartje van Veldhoven (sopraan), Marieke Grotenhuis (accordeon) met barokensemble: Anna Maria Lehtipuu, Jacek Kurzydlo (viool), Esther van der Eijk (altviool), Robert de Bree (hobo), Maria Martinez Ayerza, Stephanie Brandt (blokfluit), Ama Katyńska (cello) en Masato Suzuki (orgel). Ontwikkelingsatelier KV 2012-I • 54' • Opname: juni/oktober 2012, Oud Katholieke Kerk, Delft |
 |
Een zeer aparte en aanstekelijk werkende cd, deze productie met sopraan Klaartje van Veldhoven en haar muzikale partner, de accordeoniste Marieke Grotenhuis. Allereerst is de programmering van het geheel voorbeeldig te noemen: overbekende Bach-stukken (maar dan – mede dankzij het aandeel van de accordeon – in een hoogst originele bezetting) die hand in hand gaan met nummers waaraan de fijnproever zijn of haar hart aan kan ophalen. Als er een cd is die als een voortreffelijke introductie tot Bachs klinkende nalatenschap voor rijp en groen kan gelden is het dit smaakvol samengestelde schijfje wel, waarop we de sopraan Klaartje van Veldhoven in volle glorie kunnen beluisteren, dezelfde sopraan die tijdens de uitvoering van de Matthaus-Passion in april 2012 door de Nieuwe Philharmonie Utrecht onder leiding van Johannes Leertouwer (klik hier voor de recensie) hogelijk wist te imponeren.
Ten tweede is deze cd tevens een grensverleggende uitgave, wel te verstaan zonder dat er grenzen worden overschreden. Grensverleggend, want Bach op accordeon hoort men niet dagelijks, maar het instrument leent zich uitstekend voor de klank van Bachs muziek door een sonoriteit die heel mooi balanceert halverwege die van toetseninstrumenten en blazers (fluiten). Verder mengt de accordeon mede hierdoor heel goed met de akoestische omgeving. Daarbij behoort Grotenhuis tot de beste musici in haar vakgebied. Trouwens, de liefhebber van eigentijdse muziek zal haar kennen door haar medewerking aan concerten van onder andere het Asko/Schönberg Ensemble. Grotenhuis’ aandeel in deze cd – met onder meer tal van bekende kleinschalige composities uit het befaamde Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach – valt op door een grote mate van stijlbewustheid en een perfect evenwicht tussen ritmische souplesse en melodische uitgebalanceerdheid.
Hoe fraai dit alles ook is, Klaartje van Veldhoven is een verhaal apart. En voor mij is het onbetwiste hoogtepunt van de cd - zonder daarmee ook maar bij benadering de andere onderdelen ervan te kort te willen doen, integendeel! – de muziek waarmee deze begint: de aria “Die Seele ruht in Jesu Händen” die naar mijn mening samen met de tweede sopraanaria (“Zerfliesse, mein Herze”) uit de Johannes-Passion tot het mooiste behoort dat Bach ooit voor deze stemsoort heeft geschreven. In deze aria, die zeker niet overbekend is, maar dat wel verdient te zijn, komt alles wat Bach tot zo’n ongekend genie maakt samen: eenvoud als kenmerk van het ware, een peilloze diepte gepaard aan een onverhulde puurheid, tragiek, troost en geborgenheid. En dit alles op een wijze die alle beschrijvingen ten volle tart. Of men nu wel of niet van kerkelijke origine is, deze muziek spreekt recht tot het hart. Niet minder indruk maakt “O süßer Tod” uit het Schemelli-Liederbuch.
Al deze en andere vocale bijdragen worden met een maximum aan doorleefdheid en een volkomen natuurlijk overkomende technische beheersing door Van Veldhoven voor het voetlicht gebracht, niet in de laatste plaats ook in het nummer waarmee deze veelkleurige cd wordt afgesloten “Schafen können sicher weiden”. Jammer alleen van een in dit stuk net hoorbare storende edit (om precies te zijn bij 2’22), maar dat is dan ook mijn enige minuscule kanttekening bij deze in de Oud Katholieke Kerk van Delft mooi opgenomen registratie van dit hoogst fraaie kleingoed, die verplichte kost is voor alle Bachliefhebbers door dik en dun.