CD-recensie

 

© Gerard Scheltens, mei 2021

Channa Malkin - This is not a lullaby

Weinberg: Rocking the child, op. 110

Malkin: Five Russian Songs

Tavener: Akhmatova Songs

Channa Malkin (sopraan), Artem Belogurov (piano), Maya Fridman (cello)
TRPTK TTK 0069 • 74' •
Opname: december 2020, De Philharmonie, Haarlem

 

Met het motto This is not a lullaby benadrukt Channa Malkin dat moederschap heel wat meer is dan een wiegeliedje: "Met mijn nieuwe album wil ik het échte verhaal vertellen, in plaats van het ideaalbeeld van de haast heilige moeder." Het past in een trend waarbij het klassieke liedrecital een persoonlijk document wordt waarin de zanger(es) iets duidelijk maakt over het eigen leven. Toen Malkin een zoon kreeg veranderde haar leven totaal. Aan die wereld van tegenstellingen - liefde en blijdschap naast angst, zorgen en gebroken nachten zoals jonge ouders die meemaken - geeft zij uiting door liederen te kiezen die dat voor haar het meest reflecteren. Dat je dan zelf ook de liner notes schrijft om repertoire en persoonlijke ervaring met elkaar te verweven ligt voor de hand.

In 2019 maakte ze met gitarist Izhar Elias het album Songs of Love and Exile - A Sephardic Journey met Sefardisch-Joodse liederen, hier besproken door Aart van der Wal. Daarbij ging hij in op de moeilijkheden die cd-producties van jonge musici in het tegenwoordige klimaat ontmoeten, maar ook op avontuurlijke kansen die op een alternatieve manier ontplooid kunnen worden. Ook dit nieuwe album kwam tot stand dankzij crowdfunding, waarbij de lockdown de zaken er overigens niet makkelijker op maakte. Maar op een klein label als TRPTK kun je de kans krijgen op een grotere artistieke vrijheid dan bij de traditionele platenmaatschappijen zoals die vroeger werkten.

Als ik dit kind in slaap zing, in het Engels vertaald als Rocking the Child, is de titel van een poëziecyclus, ontleend aan het boek Ternura (Tederheid) uit 1924 van Gabriela Mistral, de Chileense dichteres en Nobelprijwinnaar. Mieczyslaw Weinberg heeft in 1973 de Russische vertaling getoonzet in elf liederen. Mistral, zelf geen moeder, heeft zich diepgaand ingeleefd in de gevoelens van moeders en geeft hun een stem met hun liefde, blijdschap, verdriet, hun grote en kleine zorgen en ergernissen.

Weinberg, zelf vader van twee dochters, als Jood uit Polen gevlucht voor de nazi's om daarna geconfronteerd te worden met de Stalin-terreur in de Sovjet-Unie, wordt in muzikaal opzicht vaak geassocieerd met zijn vriend Sjostakovitsj, vooral in zijn symfonieën en kamermuziek. Die associatie vind ik wat al te gemakkelijk, want naast de onmiskenbare verwantschap in componeertrant heeft Weinberg een andere toon dan Sjostakovitsj, een positievere instelling, zonder de drang om Mahlers werk nog eens te russificeren. In zijn liederen verwijdert Weinberg zich nog verder van zijn vriend, zijn toon is moderner, soberder en daardoor des te indringender.

Channa Malkins vader is Josef Malkin, tweede violist in het Concertgebouworkest en componist. Het is bijzonder om via zijn dochter te horen hoe de vader het ouderschap interpreteert. Zijn vijf Russische liederen, op gedichten van Ilja Selvinski, Vladimir Riabokon-Ribeaupierre en Boris Ryzhy vertrekken uit de sfeer van Moesorgski's Kinderkamer, maar worden steeds beklemmender. Bij het bepaald onheilspellende Lullaby van Achmatova ga je begrijpen waarop de titel van dit album doelt.

Anna Achmatova is ook het verband met de derde bundel: Russische liederen van Sir John Tavener. Het moederschap is hier als thema losgelaten, met als motivering dat ook een moeder het recht heeft eens iets anders te doen. Het hoofdonderwerp is ballingschap, gerelateerd aan Dante, Poesjkin, Lermontov, Pasternak en tenslotte de onvermijdelijkheid van de dood. De piano van Artem Belogurov heeft plaatsgemaakt voor de cello van Maya Fridman. De muziek is kaal en sober, maar veel kernachtiger en expressiever dan de mijns inziens nogal slappe etherische mystiek die Taveners handelsmerk is geworden. Hij kon het dus wel... ga je bijna denken...

Channa Malkin heeft een mooie cd afgeleverd met een goed doordacht, intelligent programma. Haar benadering is doorvoeld, haar stem klinkt jong en fris, vooral in het middenregister waar ze zich duidelijk het meest thuisvoelt. Hulde ook aan de alerte pianist Belogurov en de sonoire celliste Fridman, die dezelfde taal spreken als de zangeres. De opname is om door een ringetje te halen, heeft warmte en staat goed in de ruimte.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links