CD-recensie

© Aart van der Wal, januari 2025

Käfer töten, zo luidt de titel van deze nieuwe liedcyclus van Alexander Maria Wagner, de in 1995 in het Duitse Straubing geboren componist die al een groot aantal werken op zijn naam heeft gebracht en waarvan ik hier zijn Tweede symfonie besprak. Toen, inmiddels ruim zeven jaar geleden, was mijn indruk die van een zeer begaafde componist die naar nieuwe wegen zocht zonder daarbij evenwel de oude te veronachtzamen. Ook als zeer getalenteerde pianist volgt hij in zijn recitals dit patroon, na muzikaal te zijn gevormd door onder anderen Tristan Murail, Pavel Gililov en Franz Hummel.

Alexander Maria Wagner

Het is mogelijk, ook Alexander Maria Wagner heeft het bewezen: zó componeren dat het vernieuwend is en desondanks een gro(o)t(er) publiek kan aanspreken. Dat geldt evenwel in mindere mate voor deze uit negen deeltjes bestaande liedcyclus, waarvan de titel is ontleend aan het tweede lied. De titels van de overige deeltjes: Sommer, Spiel, Beschützertier, Planetenteleskop, Unter meinem Bett, Lügenbaron, Karawane en Regenbogen. De luisteraar moet er dus danig op kauwen alvorens het beeld zich in voldoende mate stabliseert. En met het herkauwen zal dat alleen maar toenemen. Al zeg ik er gelijk bij dat 'moeilijke' muziek in de kern een nogal relatief begrip is. Perceptie is niet iets dat onder één gemeenschappelijke noemer kan worden gebracht.

De teksten, overigens verre van hoogdravend, zijn van de componist zelf. Enige voorbeelden:

Käfer töten: Käfer zertreten ist lustig. Käfer zertreten macht Spa ß ! Die Mama sagt, es interessiert den Käfer überhaupt nicht, ob er tot ist oder nicht – er kann es gar nicht fühlen.

Unter meinem Bett: Gespenster? ... gibt's keine! Doch unter meinem Bett hör ich Es atmen … Ich schau' nie darunter! Ich darf mich nicht bewegen… II (Mondlied) Mond, warum bist du nur so? Was hab' ich dir getan? Dass du heut' nicht scheinst durch mein Fenster? Ob du nun für dich weinst? Allein muss du nicht sein. Mein Freund Mond, warum bist du nur so? Was hab' ich dir getan? Allein kann ich nicht schlafen, allein will ich nicht sein. II (1. Traum) Papa, ich will ins Karussell! Bunte Tiere drehen sic um sich um sich und die Welt dreht sich um mich! Alles dreht sich nur um dich – nein, sagt Papa, heute nicht. II (2. Traum) Gnä' Gretchen und Hänsel verlobten sich im Stall. Herr Hänsel war hungrig und das Schweinchen war recht prall. Hänsel schlachtet das Schweinchen, der liebe Gott schaut zu … Was für ‘ne Sau! Die Wände schwarz vom Blut. Herr Hänsel fragt das Gretchen: Wirst mir ‘ne Jungfrau sein? Ja, werter Hänsel, ich bin jetzt ganz dein!

Karawane: Ich reit' auf meinem Glitzerfisch voran, hinter mir zieht die Karawane! Tiere der Nacht,des Himmels und der See – wir ziehen über die Brücke! // Dort steht ein Topf am ende des Regenbogens … / Mir nach! Ich reite meinen Glitzerfisch mit Purpurmantel und mit goldenem Zepter! … hinter mir zieht die Karawane … Alles mir nach, zum Schlag der gro ß en Trommel! Sie marschieren hinter mir … Überquert die Brücke! Voran! Mir nach! // In einem Topf am Ende, dort liegt das Glück.

Het begeleidende boekje kent helaas twee belangrijke omissies: over de muziek zelf wordt met geen woord gerept terwijl de tekst van het slotdeel ( Regenbogen ) niet is afgedrukt. Wel de biografieën van alle deelnemers aan dit project.

Over de uitvoering zelf niets dan lof, want de variëteit van deze bijzondere, eigentijdse en ‘sonische kosmos' wordt met grote overtuigings- en daadkracht tot leven gebracht. Waarbij het niet voor het eerst opvalt hoe hoezeer musici zich eigentijds repertoire eigen weten eigen te maken. Al moet er ongetwijfeld veel repetitietijd in zijn gestoken.

Dat het Duitse label TYXart ook in minder toegankelijk repertoire investeert mag op zijn minst prijzenswaardig worden genoemd. Voor de vinyl-enthousiasten is tevens een 'limited edition' uitgebracht, als dubbel-lp (180 gram).

index