CD-recensie

© Aart van der Wal, december 2018

De inkt van de vorige recensie was bij wijze van spreken nog niet droog of er verscheen een nieuw album met Stravinsky's Geschiedenis van de soldaat in mijn brievenbus. In augustus besprak ik de Engelstalige versie (klik hier), ditmaal is het de Franse. Dat ze zo kort na elkaar zijn verschenen heeft alles te maken met het feit dat het dit jaar precies een eeuw geleden is dat het werk in première ging, op 28 september 1918 in het Théâtre Municipal in Lausanne, met Ernest Ansermet als dirigent.

Maar niet alleen de taal maakt het grote verschil tussen beide uitvoeringen. In deze nieuwe Franse uitvoering is er meer sprake van een heuse toneelvoorstelling dan in de Engelse, die eerder het podium van een (niet al te grote) concertzaal ademt. Echt bezwaarlijk is dat laatste overigens niet, want dit is wel muziek die, wanneer zij uitsluitend op zichzelf is teruggeworpen, van fenomenaal gehalte is. Bovendien: we moeten het wat de cd betreft sowieso zonder enig zichtbare toneelhandeling stellen (waardoor we overigens ook niet van het geconcentreerd luisteren worden afgehouden). Hoe Stravinsky zich de toneelvoorstelling zelf in gedachten moet hebben gehad kunnen we niet nagaan, want de door hem in de jaren zestig gedirigeerde uitvoering met in de studio het befaamde Columbia Symphony Orchestra is uitsluitend sprake van de orkestsuite. Wat we wel weten is dat de Geschiedenis van de soldaat bedoeld was voor een rondreizend gezelschap acteurs en instrumentalisten. U stelt zich misschien al het in de wind klapperende tentdoek voor, met bibberende acteurs en dito instrumentalisten, optredend voor een schaars publiek...

Anders dan het eerder besproken LSO-album suggereert deze nieuwe uitgave wel - althans enigszins - een theatergeur. Daar staan de vier acteurs borg voor, die zijn verbonden aan de prestigieuze Parijse Comédie-Française: Didier Sandre (verteller), Denis Podalydès (soldaat) en Michel Vuillermoz (diabolus). Daardoor krijgt het opus op deze cd de contouren van een hoor- of misschien beter: luisterspel, wat ook de musici (afkomstig van het Orchestre de Paris) in die richting nog eens extra zal hebben geïnspireerd. Authentiek of niet, dit is wel een aperte vorm van muzikaal knap vormgegeven kleinkunst die indruk maakt. Anders dan op dit album neemt in de LSO-uitgave slechts één acteur de rol van verteller, soldaat en duivel voor zijn rekening: Malcolm Sinclair. Maar misschien tegen de verwachting in is er geen enkele sprake van een monochrome invulling. Ergo, het gevoel van eenheid in de wel degelijk scherp contrasterende voorstelling is zelfs sterker dan in de Franse uitgave. De registratie in Montreuil is uitstekend geslaagd, al houd ik een geringe voorkeur voor de iets scherper geprofileerde Londense opname.

index