CD-recensie

© Aart van der Wal, september 2017

Ik vraag me af wie in dit land bekender is: Rosanne Philippens of haar zus Julia (zij is vrijwel iedere zondag te zien en te horen in het tv-programma Podium Witteman, als een van de twee violisten van Fuse). Rosanne is vooral veel in het buitenland en heeft daar een belangrijke carrière opgebouwd. Bovendien speelt ze een belangrijke rol binnen de prestigieuze artiestenstal van Channel Classics. Met haar (zeer kostbare!) viool zal haar artistieke groeisprint echter weinig te maken hebben (ze speelde eerst op een Bergonzi-viool die eerst langdurig bij Herman Krebbers in zeer goede handen was, waarna zij overstapte op de Stradivarius waarmee Janine Jansen zowat de hele wereld heeft afgereisd). Het was die Stradivarius, waarop zij eerst de cd 'Dedications' volspeelde. En nu dan als 'laatste nieuwe' deze Prokofjev-cd. Dat ze in relatief korte tijd is uitgegroeid tot een veelgevraagde soliste in binnen- en buitenland heeft zowel met haar talent en wilskracht te maken, als met haar vele succesvolle optredens en niet in de laatste plaats haar studio-opnamen die meer en meer de aandacht op haar prachtige spel hebben gevestigd. Er is heel wat gebeurd sinds ze in de zomer van 2015 helaas niet verder kwam dan de halve finale van de Koningin Elisabeth Wedstrijd in Brussel. Maar verder zit het met de vele prijzen die zij in haar nog carrière in de tot nu toe wacht sleepte wel goed.
We mogen ons gelukkig prijzen dat ons kleine landje (het klinkt stereotiep, maar toch) zich door zulke geweldige violistes op het wereldpodium vertegenwoordigd weet: Janine Jansen, Simone Lamsma, Liza Ferschtman, Rosanne Philippens en sinds kort ook Noa Wildschut. Musici die wereldklasse uitstralen.

Al eerder bespraken we een aantal cd's van Rosanna Philippens, met onder meer Ravel, Bartók en Hubay (met Yuri van Nieuwkerk - klik hier), het Vioolconcert op. 35 van Szymanowski (klik hier), en nu dan dus wederom twee cd's.

De vioolconcerten van Prokofjev kunnen niet zo gemakkelijk worden getroffen en zijn uit dien hoofde aanmerkelijk lastiger dan die van Sjostakovitsj. Bij de eerste gaat het vooral om een (muzikaal!) goed ontwikkeld gevoel voor het spottende en het duivelse, maar zeker ook het sprookjesachtige, terwijl de lyrisch-dromerige toets evenmin mag ontbreken. En dan heb ik het nog niet eens over de ontelbare technische hindernissen, de halsbrekende passages en de soms flinterdunne scheidslijnen tussen bravoure en intimiteit. Het is het muzikaal contrast in optima forma. En natuurlijk is er - de jaren tellen door - ook in dit repertoire veel concurrentie: een groot aantal violisten en daaronder bepaald niet de minsten hebben zich over deze stukken gebogen. De discografie van zowel de beide vioolconcerten als van de solosonate en de vijf melodieën spreekt wat dit betreft boekdelen. Maar Rosanne Philippens hoeft zich in dit exquise gezelschap zeker niet te schamen. Ze speelt flamboyant, gaat voluit, zoekt onbeschaamd de tegenstellingen in deze muziek op maar weet die wel perfect te doseren. Dat kan alleen als de technische aspecten van het vioolspel - zoals hier - ten volle worden beheerst. Daar komt nog bij dat het symfonieorkest van St. Gallen op het puntje van de stoel zit en zich in dit veeleisende repertoire kan meten met andere orkesten van formaat (mooie strijkersklank ook in het Andante op. 29bis, Prokofjevs smaakvolle bewerking van het tweede deel uit zijn Vierde pianosonate). Nee, dit is niet zomaar een provincieorkestje. Dat verbaast overigens niet, want het leek me al bij voorbaat uitgesloten dat 'onze' Otto Tausk met minder genoegen zou hebben genomen. Dit is een cd die op de internationale markt verschijnt en dan heb je aan speltechnische compromissen echt helemaal niets.
In de overige werken is het de pianist Julien Quentin die Rosanne's niet minder gedreven partner is. Zijn intense muzikaliteit zou met de term 'begeleiding' ernstig tekort worden gedaan. Onder zijn handen gebeurt veel meer dan dat, hij is even sterk als Rosanne betrokken bij het 'verhaal' dat de vijf melodieën uitstralen. Zelf zei ze erover: "Er is iets bijzonders met de muziek van Prokofjev. Je merkt dat alle noten zorgvuldig op hun plek zijn gezet, wat bijna koel mathematisch zou kunnen aandoen, maar niets is minder waar: Prokofjevs muziek raakt diep. En de perfecte balans tussen prachtige melodieën en aanstekelijke ritmische passages vind ik fascinerend." Het spel van Quentin laat horen dat hij hierin duidelijk haar 'brother-in-arms' is.
Deze muziek kent geen compromissen, de uitvoering evenmin. Dat brengt me trouwens op de toenmalige viooldocente van Rosanne, Coosje Wijzenbeek. Zij hield daar ook niet van: geen compromissen, streng maar rechtvaardig, zo luidde haar devies. Menigeen zal een toen nog piepjonge Rosanne gehoord en gezien hebben in 'Fancy Fiddlers', het met veel enthousiasme optredende vioolklasje van Coosje. Maar ook bij Rossane's twee andere docenten, Vera Beths en Ulf Wallin, zal het niet veel anders zijn geweest.

De cd met de veelzeggende titel 'Dedications' omsluit door Rosanne zorgvuldig uitgekozen hommagestukken: Ysaÿe die een stuk opdroeg aan respectievelijk Fauré en Kreisler, Chausson aan Ysaÿe, Kreisler aan Ysaÿe, enz. Kruisbestuivingen te over, maar wel van een kwaliteit die tot luisteren dwingt. Rosanne speelt ook deze 'Dedications' betoverend, sprankelend, met veel animo. en techniek (zo zijn Ysaÿes solosonates bepaald geen sinecure). Haar sterk ontwikkelde intuïtie en het facet- en kleurrijke spel staan borg voor boeiende en subtiele vertolkingen, waarin ook de fenomenale pianist Julien Quentin volop kan delen. Zoals ik al eerder opmerkte: hij behoort tot die weinige begenadigde 'begeleiders' die nu juist meer doen dan dat: 'begeleiden'. Hij maakt dit parcours mede zo rijk, contrasterend en afwisselend. Jared Sacks heeft het tot in de puntjes vastgelegd.

Noot: De Prokofjev-cd is pas vanaf 29 september a.s. verkrijgbaar!

index