CD-recensie

 

© Aart van der Wal, augustus 2024

Franz Xaver Mozart - The Two Piano Concertos

F.X. Mozart: Pianoconcert nr. 1 in C, op. 14 - nr. 2 in Es, op. 25

Andriy Dragan (piano), Musikkollegium Winterthur o.l.v. Bogdan Božovic
Claves CD 50-3070 • 51' •
Opname: okt. 2023, Stadthaus Winterthur

 

Deze opname van de beide pianoconcerten van Franz Xaver Mozart ((1791-1844) is een vervolg op een eerdere uitgave, waarin de variaties aan bod kwamen (hier door mij besproken).

Zoals uit het vorige album al bleek, heeft de Oekraïense pianist Andriy Dragan de nodige affiniteit met dit zich in de periferie van de grote namen bewegende oeuvre. Hij heeft er bovendien een bijzondere verbintenis mee, want al heel vroeg in zijn loopbaan nam hij het werk van Franz Xaver op zijn repertoire. Het Eerste pianoconcert voerde hij zelfs al uit toen hij pas dertien jaar oud was, in Zwitserland met het (Oekraïense) INSO Lviv orkest.

Het driedelige Eerste pianoconcert ontstond in 1808, toen de componist pas zeventien jaar oud was. Het glanzende werk loopt bijkans over van enthousiasme en toont reeds aan dat Franz Xaver de klassieke vormgeving tot in detail beheerste. Dat komt niet alleen uit de virtuoze pianopartij naar voren, maar ook uit de inventieve orkestpartij (zónder klarinetten!)

Het eveneens driedelige Tweede pianoconcert voltooide Franz Xaver tien jaar later in Lemberg (nu Lviv), lang geleden een multiculturele metropool met een indrukwekkende joodse historie. De nazi's maakten er rigoureus een einde aan. Daar werd het op 17 december van dat jaar (1818) voor het eerst uitgevoerd. Het is opgedragen aan Maria Pavlovna ofwel Louise Marie Auguste von Baden, de echtgenote van de Russische tsaar Aleksandr Pavlovitsj.

Ook het Tweede pianoconcert getuigt van grote virtuositeit en inventiviteit, wat doet vermoeden dat Franz Xaver het speciaal voor zijn eigen Europese concerttournees heeft gecomponeerd.

Zoals we zo vaak en nog steeds zien was ook in die tijd de muziekkritiek verre van eensluidend. In de vooraanstaande Allgemeine Musikalische Zeitung (AMZ) van 20 oktober 1819 was de kritiek in ieder geval lovend:

'Man fühlt er in der That, dass der Sohn die Form des Ganzen im Vorbild seines verewigten Vaters gesucht und sie nach Möglichkeit mit den Schönheiten der heutigen Virtuosität vereint hat.'

Van de beide pianoconcerten mag zeker worden gezegd dat ze, zoals zoveel composities uit die periode, vanuit stilistisch oogpunt de overgang markeren van het classicisme naar de romantiek. Er is daarbij sprake van evocatief raffinement en knap vormgegeven elegantie maar evenzeer niet mis te verstane gevoelsdiepte.

Er was en is Dragan veel aan gelegen om de muziek van Franz Xaver (hij werd geboren in het jaar dat zijn vader Wolfgang Amadeus stierf) uit de diepe schaduwen van de westerse muziekgeschiedenis te halen en aldus de erkenning te brengen die dit oeuvre naar zijn mening verdient. Waar ik mij, zeker de voortreffelijke kwaliteit van deze vertolkingen in aanmerking genomen, van harte bij aansluit. De rol van het het Musikcollegium Winterthur dat wordt geleid door concertmeester Bogdan Božovic is werkelijk voorbeeldig.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links