CD-recensie

© Aart van der Wal, september 2023

Het is vaak ‘tricky' om te spreken van een ‘definitieve' opname of uitvoering, zoals collega Gerard Scheltens in december 2007 deed aan het slot van zijn bespreking van Händels Solomon door – inderdaad! – een topensemble, met als solisten Sarah Connolly, Susan Gritton, Carolyn Sampson, Mark Padmore, David Wilson-Johnson, naast het fameuze RIAS Kammerchor en de Akademie für Alte Musik Berlin, met als dirigent Daniel Reuss (de uitgave werd hier besproken).
Trouwens: in de muziek is slechts zelden iets ‘definitief', al moet ik Scheltens nageven dat het een fabuleus dubbelalbum betreft dat bovendien schitterend opgenomen en door Harmonia Mundi keurig gedocumenteerd werd uitgebracht.

Of Solomon - ik blijf nog even bij Scheltens' recensie - Händels mooiste oratorium is? Het werk bevat inderdaad schitterende aria's en koren, maar slechts weinig dramatiek. De klemtoon ligt duidelijk bij het afwisselend pastorale, lyrische en plechtige karakter van het werk, ingegeven door het Bijbelthema van de wijze koning Solomon (Salomo of Salomon in onze taal), zoon en opvolger van koning David en volgens de (joodse) Talmoed een van de 48 profeten. Het was de rijke, machtige én wijze Salomo die de tempel in Jeruzalem liet bouwen, maar toch niet wijs genoeg bleek om de verleiding van afgoderij te weerstaan en tijdens zijn regiem de onderlinge strijd te vermijden. Zijn regering viel uiteindelijk uiteen en zijn rijk werd na zijn dood opgedeeld, zoals beschreven in het Bijbelboek 1 Koningen 11-12.
Of Salomo daadwerkelijk heeft bestaan? De bijbelvasten onder ons zullen daaraan geen seconde twijfelen, maar enig concreet bewijs is er helaas niet.

Gelukkig is dat er wel van Händels Solomon, dat zowel in manuscript als eerste gedrukte vorm de geschiedenis heeft overleefd en waarvan de première in Londen plaatsvond op 17 maart 1749. Kort daarvoor had de Oostenrijkse Successieorloog zijn einde beleefd en was in London het feestgedruis niet van de lucht. In Green Park was een enorm houten staketsel opgetuigd dat koning George II moest voorstellen in het illustere gezelschap van Griekse goden.

Plechtstatig, ceremonieel, pasoraal, lyrisch, vier kernbegrippen die het werk als geheel voldoende tekenen, met als enige dramatische ‘uitwas' het conflict tussen beide hoeren. Treffend is ook het exuberante begin van de tweede akte (Händel had het patent op zulke 'explosies', veelal gelardeerd met pauken en trompetten). Er is wel een groot ensemble voor nodig: de componist sprak zelf van ‘above one hundred voices and performers'. Dat was zeker in die tijd nogal wat.

De Argentijnse dirigent Leonardo García Alarcón treedt met zijn ensemble in de voetsporen van een aantal eerdere, zeer geslaagde uitvoeringen: de reeds genoemde Daniel Reuss, naast John Eliot Gardiner en Paul McCreesh, eveneens als die onder Alarcón op uitstekende wijze verdoekt. Wie al een of meerdere van de voorgaande uitgaven bezit kan dus meer dan tevreden zijn, maar wie toch verder wil verkennen of er nog 'fris' tegenover staat zal met die nieuwe album zeker worden ondergedompeld in een schitterende uitvoering, waarin zowel de vijf solisten als koor en orkest excelleren in een waarlijk groots Händel-festijn zonder enige zwakke plek. Ook deze vertolking wordt gekenmerkt door lucide sfeertekening en interpretatieve vrijheid binnen de kaders van de historiserende uitvoeringspraktijk. De vocale en instrumentale schittering zorgt voor een voortdurend klank- en luisterfeest. De live-opname bevat geen storende elementen, het slotapplaus is meegesneden. Zonder enig voorbehoud dus aanbevolen!

index