CD-recensie

© Aart van der Wal, mei 2021

In april 2010 maakte ik voor het eerst kennis met een van de beste percussionisten ooit: de Schot Colin Currie (1976). Dat was in Studio 1 van het Muziekcentrum van de Omroep (MCO) aan de Hilversumse Heuvellaan. Niet alleen een uitermate beminnelijke maar ook zeer bedrijvige musicus met alle kenmerken van een echte sportman. Nog niet eerder had ik een muzikant zozeer over het podium zien sprinten, van de ene batterij slagwerk naar de andere, in wat niet meer leek dan slechts luttele seconden, voortdurend sprinten trekkend van de her en der op het podium verspreid staande marimba, mark-tree, houten blokken, buisklokken, koeienbellen, gongs, tamtams, conga's, bekkens en verder nog de meest uiteenlopende soorten drums.

Op het programma: Veni, Veni Emanuel (1992) van een andere Schot: James MacMillan, een stuk voor zéér uitgebreid slagwerk en (kamer)orkest, met Currie in de rol van soloslagwerker. Dat was nog in de glorietijd van de Radio Kamer Filharmonie, die door de Haagse bezuinigingsmeute onder leiding van staatssecretaris Halbe Zijlstra die uiteindelijk het veld moest ruimen. Het contract met MacMillan kreeg daardoor geen vervolg. Dubbel jammer dus.

Currie slaagde er daar in Hilversum niet alleen in om deze percussieve extravaganza tot in detail te beheersen, maar er ook de meest complexe ritmische patronen aan te ontlokken. En dat bovendien, in een soms oorverdovend tumult, zonder oorbeschermers. Het leek mij om er knettergek van te worden, maar niet Currie die voor de talloze metrische modulaties en voortdurende maatwisselingen zijn hand letterlijk niet omdraaide. Geen wonder eigenlijk dat hij toen al bekend stond als de 'world's finest and most daring percussionist', aldus The Spectator.

Currie had toen nog niet maar inmiddels wel een eigen slagwerkensemble: de Colin Currie Group. Hij besloot ook maar een eigen platenlabel te beginnen: Colin Currie Records. Ik besprak in maart 2018 nog de uitvoering van Drumming van Steve Reich (klik hier).

HK (Heinz Karl) Gruber (1943) is, wat collega Siebe Riedstra eens noemde, een duizendpoot. Samen met componist Kurt Schwertsik (1935) heeft hij met behulp van het het MOB Art & Tonart Ensemble vanuit de Weense thuisbasis het muziekleven danig opgeschud. Volgens persstemmen heeft Gruber zich ontwikkeld tot een met veel (ook zwarte) humor geëquipeerde anarchist die er een uitgesproken behagen in schept om zich als componist met diep gelaagde atonale stukken door het muzikale leven te slaan, daarbij alles en iedereen op de hak nemend en rigoureus de grenzen tussen de verschillende genres: pop, rock, jazz, cabaret, serialiteit, enz. slechtend. Hij steelt graag van andere componisten, deze duivelskunstenaar, maar dan wel op een zeer behendige manier. Hij mobiliseert de meest onwaarschijnlijke klankscenariop's en maakt daarbij tevens zeer overtuigend duidelijk dat hij op stilistisch gebied zijn mannetje heus wel staat. De vele grappen en grollen ten spijt: Gruber is als componist een vakman, een dirigent van grote portee en bovendien een virtuoze bespeler van de contrabas. Voor zover er aan een dergelijk begrip enige historische waarde kan worden verleend: Gruber is een van de voortrekkers van de Derde Weense School.

Currie en Gruber samen: die kunnen wel een klankfeestje bouwen, en al helemaal als ze dan ook nog de beschikking hebben over een toporkest en twee dirigenten die graag meegaan in hun 'flow'. Rough Music had ik al eerder gehoord: op 29 januari 2014 op BBC Radio 3. Uit mijn notities blijkt dat niet de uitvoering maar wel de opname mij nogal tegenviel, echter van de toenmalige 'sluier' is op deze cd met dezelfde uitvoering (6 december 2013, Bridgewater Hall, Manchester) niets te merken. Het andere werk, into the open., werd door de BBC live uitgezonden op 20 juli 2015 in het kader van de BBC London Proms. Ik heb die net zo spetterende uitvoering vastgelegd op mijn harde schijf, maar ook in dit geval blijkt de cd beter te klinken dan de registratie toen. Verder zeg ik er niets meer over: Sit back and Enjoy!

index