CD-recensie
© Aart van der Wal, januari 2018
Girolamo Frescobaldi: Affetti amorosi Oscure selve - Corilla danzando sul prato - Eri già tutta mia - Balletto e Ciaccona (instr.) - Se l'aura spira - Dunque dovrò - Troppo sotto due stele - Oh dolore - Toccata per spinetta, over liuto (instr.) - Vanne o carta amorosa - Ardo e taccio il mio mal - Con dolcezza pietate - Non mi negate ohimè - Dove ne vai pensiero - Voi partite mio sole - Non vi partite - Doloroso mio - Gagliarda terza (instr.) - Gioite oh selve - Così mi disprezzate - Passacagli (instr.) - Ohimè che fur - Maddalena alla croce - Ancidetemi pur (instr.) - Ti lascio anima mia Le Banquet Céleste o.l.v. Damien Guillon |
De Italiaanse dirigent en componist Bruno Maderna (1920-1973) heeft niet zonder reden een aantal werken van zijn landgenoot Girolamo Frescobaldi (1583-1643) bewerkt: hij herkende de grootheid ervan (klik hier voor de bespreking). Datzelfde beeld dringt zich op bij deze 'Affetti amorosi', deze liefdesaria's (waarin het om meer gaat dan dat, getuige bijvoorbeeld nr. 23: 'Maddalena alla croce', een beeld dat wij ook tegenkomen in Caldara's diep ontroerende 'Maddalena ai piedi di Cristo' van Antonio Caldara [ca. 1670-1736]), afgewisseld door instrumentale intermezzi. Het is muziek die met slechts weinig middelen een ontwapenende puurheid en warmte uitstraalt. Deze aria's omspannen een ontstaansperiode van zo'n vijftien jaar, zo ongeveer vanaf de dood van Vincenzo I Gonzaga van Mantua in 1612 tot het daarmee samenhangende verval van het culturele en met name muzikale leven in de gelijknamige stad, met oorlog in het vooruitzicht. Frescobaldi moet van deze ontwikkelingen het een en ander hebben meegekregen, toen hij in 1615 voor korte tijd (hij was toen 32) aan het hof van Mantua werd aangesteld als opvolger van zijn grote voorganger Claudio Monteverdi, die in Venetië nieuw emplooi had gevonden. Toen al genoot Frescobaldi als componist en uitvoerend musicus veel aanzien. Hij was een belangrijke representant van een stroming die ook het werk van andere belangrijke componisten kenmerkte, waaronder Gesualdo en Luzzaschi (hij had Frescobaldi nog les gegeven in diens geboortestad Ferrara). Ook Frescobaldi's latere leerling Froberger zou er deel van uitmaken.
Frescobaldi's 'Affetti amorosi' worden gedragen door prachtige teksten (het boekje biedt gelukkig een passende vertaling) van een tijdloze signatuur, gevat in eveneens tijdloze muziek met als belangrijkste aureool een bijna onaardse schoonheid. Het Franse ensemble Le Banquet Célese onder leiding van de countertenor Damien Guillon zorgt voor een schitterend uitzicht op deze verfijnde miniaturen. Melodievoering, frasering, dictie, balans, expressie, het beweegt zich voortdurend op topniveau. De bezetting bestaat uit sopraan, countertenor, tenor, bas, cello, luit, klavecimbel en harp. De opname wordt gekenmerkt door een volmaakt gedoseerde kerkakoestiek die extra glans en gloed aan deze prachtige vertolkingen geeft. Om te koesteren!