CD-recensie

 

© Aart van der Wal, oktober 2018

 

The Classical Piano Concerto

Dussek : Pianoconcert in Es, op. 3 (Craw 33) - in F, op. 14 (Craw 77) - in g, op. 49 (Craw 187)

Howard Shelley (solist en dirigent), Ulster Orchestra

Hyperion CDA68211 . 74' .

Opname september 2017, Ulster Hall, Belfast

 

Gerard Scheltens memoreerde het al eerder, in zijn recensie van Dusseks pianoconcerten op. 1 nr. 3, op. 29 en op. 70 (klik hier voor de recensie): dat het Britse label Hyperion, aangemoedigd door het succes van The Romantic Piano Concerto, verder terug is gegaan in de tijd met een toen nieuwe serie: The Classical Piano Concerto. De kern ervan: veelal niet of anders nauwelijks bekende pianoconcerten die in tot in de puntjes verzorgde uitvoeringen op cd worden uitgebracht. Hoewel de 'voorraad' uiteraard niet onuitputtelijk is, is deze groot genoeg om voorlopig daarmee voort te kunnen.

De Tsjechische componist Jan Ladislav Dussek (1760-1812), een tijdgenoot van Mozart en Beethoven dus, is weliswaar geen onbekende, maar het is toch ook niet zo dat het merendeel van zijn werk tot de ons vertrouwde kost moet worden gerekend. Dat geldt zeker niet in de laatste plaats voor zijn minstens dertien pianoconcerten (dat is althans het aantal dat is overgeleverd), maar wat daarvan zeker mag worden gezegd is dat ze, hoewel niet echt trendsettend, wel degelijk van invloed zijn geweest op componisten als Beethoven en Chopin. Van Dusseks melodische inventiviteit, maar ook van diens vormkunst hebben ze zeker een graantje mee mogen pikken. Wat bij de concerten op. 14 (1791) en 49 (1801) in het bijzonder opvalt is het lange openingsdeel (respectievelijk dertien en bijna zestien minuten, een unicum in die tijd). Dan is er rond die tijd nog een belangrijk wapenfeit te melden: Dussek ziet af van een van de belangrijkste conventies in die tijd: de solocadens in datzelfde openingsdeel. Maar ook mag best de loftrompet worden gestoken over Dusseks melodische inventiteit: anders dan de meeste van zijn tijdgenoten wist hij op dit gebied van wanten met direct aansprekende thema's, terwijl hij er bovendien in slaagde om daaraan ook in harmonisch opzicht een vaak koene draai te geven. Het is simpel samengevat inspirerende, bij vlagen zelfs briljante muziek die de aandacht van de luisteraard zonder al te veel moeite gevangen kan houden. Maar het moet gezegd: meer zit er niet in. De pianopartij is voortdurend dominant, met het orkest daardoor in de typische begeleidingsrol. Waarop zich niets mis mee is, maar het is nu eenmaal geen schoolvoorbeeld van een 'vrijgevochten' pianopartij, zoals we die in Mozarts latere pianoconcerten en vervolgens bij Beethoven tegenkomen. 'Concertante' betekent immers 'wedijveren', en dat is niets iets waar de concerten van Dussek in uitblinken. Kortom fraai vormgegeven muziek van een zeer hoog amusementsgehalte.

Howard Shelley heeft zich al zo vaak van zijn beste kant laten horen dat een nadere introductie van zijn pianistisch en interpretatief kunnen eigenlijk overbodig is. Ik hoef slechts te verwijzen naar zijn bijzonder geslaagde bijdragen aan de serie The Romantic Piano Concerto en de reeds gememoreerde recensie van Gerard Scheltens. Ook nu maakt hij van deze drie concerten het allerbeste, mede ook dankzij het onder zijn leiding staande, hoorbaar geïnspireerde orkest. Over de opname opnieuw niets dan goeds. Een volumenummer heb ik overigens niet kunnen ontdekken.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links