CD-recensie
© Aart van der Wal, december 2022
Haydn: Strijkkwartet in D. op. 33 nr. 6 Almeida Mota: Strijkkwartet in g, op. 7 nr. 1 Beethoven: Strijkkwartet in F, op. 18 nr. 1 Protean Quartet: Javier Aguilar, Edi Kotler, Ricardo Gil, Clara Rada |
|
Ik herinner me een gesprek bij Reinbert de Leeuw thuis (het interview vindt u elders op de site), waarin - het was slechts terloops - de term 'verzorgd spel' aan de orde kwam. Hij moest er niks van hebben: als het op expressiviteit aankwam moest de kan moest tot op de bodem worden leeggedronken. Niks netjes, niks compromissen, voluit gaan, onverschillig de muziek in kwestie. Hoe die discussie verder verliep heb ik op de band nog eens opgezocht, maar veel wijzer werd ik er toch niet van: de voors en tegens wisselden elkander in hoog tempo af.
Reinberts standpunt (want dat was het) is evenwel bij mij blijven hangen en werd weer realiteit na het beluisteren van deze drie kwartetten uit de achttiende eeuw, met het strijkkwartet van Juan Pedro Almeida Mota (1744-ca. 1817) geflankeerd door een strijkkwartet van Haydn en Beethoven.
 |
Het Protean Quartet tijdens de opnamen |
Uiterst verzorgd spel, dat is wat het Protean Quartet dat zich heeft gespecialiseerd in de historiserende uitvoeringspraktijk en op dienovereenkomstige instrumenten speelt, op dit album laat horen. Het zwaartepunt van het repertoire ligt bij Barok en Romantiek. Het viertal studeerde op verschillende plekken: het Hanns Eisler conservatorium in Berlijn en de Schola Cantorum Basiliensis in Bazel.
Laat ik voor de verandering eens Charles Rosen aanhalen, een citaat uit diens The Classical Style:
There is a belief, which I do not share, that the greatest artists make their effect only when seen against a background of the mediocrity that surrounded them: in other words, the dramatic qualities of Haydn, Mozart and Beethoven are due to their violation of the patterns to which the public was conditioned by their contemporaries. If this were true, the dramatic surprises in Haydn, for example, should become less effective as we grow familiar with them. But any music-lover has found exactly the contrary. Haydn's jokes are wittier each time they are played.'
Dit tekent ook deze schitterende uitvoeringen door een ensemble dat met hart en ziel in deze muziek gelóóft en die indringende boodschap met zijn publiek wil delen. Dat dit spel uiterst verzorgd is doet geen enkele afbreuk aan de 'dramatic qualities' van deze muziek. Ergo, het klassieke evenwicht ervan doet haar juist nog meer oplichten. Extra bijzonder is het strijkkwartet van Almeida Mota, dat hier een eerste opname beleeft en binnen de kaders van de Weense Klassiek bepaald niet misstaat (ik besprak eerder - klik hier - van dezelfde componis diens Strijkkwartet op. 6 nr. 2, uitgevoerd door het Cuarteto Quiroga). De opname, zowel in surround als in stereo, is prachtig.