DVD-recensie
Silent Wagner
© Aarnout Coster, augustus 2013
Silent Wagner - The Life and Works of Richard WagnerFilm van Carl Fröhlich (1913) Tony Palmer TPDVD171 • 82’ •
|
 |
Een grappige titel van deze dvd: zo stil is (de muziek van) Wagner niet, maar de film natuurlijk wel. Het is de eerste biografische film over Wagner, gemaakt in zijn honderste geboortejaar. Wagner was hot en de biografieën vlogen de winkel uit. Ook Nederland liet zich niet onbetuigd: Wagnerenthousiast Henri Viotta publiceerde reeds in 1883 (Wagners sterfjaar) ‘Richard Wagners leven en werken’. Hij was tevens een van oprichters van de ‘Wagnervereeniging’ in datzelfde jaar.
De maker van deze ‘stomme’ film, Carl Fröhlig (1875-1953) was een begaafd Duits filmregisseur. In 1920 richtte hij zijn eigen bedrijf op en in 1929 maakte hij zijn eerste geluidsfilm. In 1933 werd hij lid van de NSDAP en maakte carrière: in 1937 werd hij ‘professor’, in 1939 werd hij president van de Reichsfilmkammer en maakte propagandafilms. Na zijn denazificatie in 1948 maakte hij nog enkele films.
De Wagner-film is opmerkelijk goed van beeldkwaliteit. De film volgt het leven van de componist in een aantal scènes, die elke hun eigen kleur hebben. Palmer beweert dat dit de originele kleuren zijn door toepassing van speciale chemicaliën. Zoals gebruikelijk in de tijd van de stomme film, heeft het acteren een sterk mime-gehalte. Hoewel alles zeer serieus bedoeld is, geeft dat toch vaak een grappig effect.
Het bijzondere van deze dvd is het begeleidend commentaar van Tony Palmer. Hij laat de beelden voor zich spreken en geeft ironisch commentaar op wat er te zien is en hij steekt zijn (negatieve) opinie over Wagner als persoon niet onder stoelen of banken. Al snel komt het antisemitisme aan de orde en valt het woord Hitler. Hij slaat de plank wel eens mis bijv. als hij beweert dat Wagners muziekleraar Thomaskantor Christian Theodor Weinlich een cantor aan een synagoge was. Palmer is overigens een onderhoudend en humoristisch spreker, wat wel bijdraagt aan verlevendiging van de filmervaring. Voor Wagner-liefhebbers is deze film natuurlijk een must, zeker in dit Wagner-jaar.
De film is in zijn geheel te zien op YouTube.