DVD-recensie

 

© Aart van der Wal, augustus 2018

 

Mahler: Symfonie nr. 1 in D (Titan)

Gewandhausorchester Leipzig o.l.v. Riccardo Chailly
Live-opname: januari 2015, Gewandhaus, Leipzig
Accentus ACC20335 • 63' • + interview met Chailly • 24' •

 

 

Het Gewandhaus in Leipzig is voor iedere muziekliefhebber 'the place to be'. Niet al te ver van ons land (vanaf Utrecht zo'n 600 km), gemakkelijk per trein bereikbaar, maar bovenal een muziektempel waar onder anderen Kurt Masur, Herbert Blomstedt en Riccardo Chailly ware triomfen hebben gevierd en waar nu Andris Nelsons en 'zijn' Gewandhausorchester de sterren van de hemel spelen. Maar ondanks al dat moois is een echte Mahler-traditie er om onnaspeurbare redenen nooit echt van de grond gekomen. Al zijn er uiteraard ook daar wel Mahler-cycli geweest. Maar zeker vergeleken met de Bruckner-cycli op cd is het wat Mahler betreft toch wel schraalhans die de onbetwiste keukenmeester is. En dan te bedenken dat de Grote Meester zelfs in Leipzig heeft gewoond en toen verbonden was aan het Stadttheater, waar hij er onder meer Webers Die drei Pintos leidde. Mahler woonde in 1886/87 in de Gottschedstrasse 4 tweehoog en in 1887/88 in de Gustav-Adolfstrasse 12.

Mahler en Leipzig, ze zijn in ieder geval niet weg te denken uit de lange muzikale geschiedenis. Wat de jongste geschiedenis betreft heeft Chailly daaraan zeker een steentje bijgedragen met zijn Mahler-cyclus, die inmiddels vrijwel compleet op dvd en bd is verschenen, uitgebracht door het Duitse label Accentus. Ongetwijfeld zal de Nederlandse distributeur PIAS mij daarmee nog uitgebreid kennis laten maken, maar vooralsnog beperkt die zich nu tot de Eerste symfonie. Wel had ik er al vooraf hoge verwachtingen van, getuige Chailly's indrukwekkende Mahler 8 uit Luzern (klik hier). Het was met dit symfonische magnum opus dat Chailly in augustus 2016 succesvol zijn entree maakte als leider van het Lucerne Festival Orchestra.

Afgaande op deze uitvoering van de Eerste symfonie, die overigens al in januari 2015 live werd opgenomen maar pas zeer onlangs op dvd werd uitgebracht, lijkt sprake te zijn van een fascinerend integraal project, met zeer fraai beeld en geluid. Daarmee is het dan tevens een soort van revanche op Chailly's niet zo bar goed geslaagde, integrale vastlegging op cd (Decca) van alweer meer dan twee decennia terug, toen met afwisselend het Radio-Symphonie-Orchester Berlin en het Concertgebouworkest (hij vertrok in 2004 uit Amsterdam om Blomstedt op te volgen als chef van het Gewandhausorchester, een positie die hij in 2015 verruilde voor de Scala in Milaan).

Interessant te horen maar ook te zien hoe Chailly erin slaagt om een milde en vaak uitgesproken lyrische opvatting - gepaard gaande met rustige tempi en dus ook veel ruimte voor finesse in de licht- en schaduwwerking - te verbinden met energieke levenskracht die echter nooit een fijnzinnige kern verliest; ook niet in de hectiek van de turbulente finale. Het draait in deze vertolking om bevlogen spiritualiteit, klanktovenarij en het aanscherpen van de vele markante contouren. In deze vertolking valt het allemaal naadloos op zijn plek. Wat in deze visie op Mahlers eersteling vooral treft is de perfect gedoseerde symbiose van expressief raffinement en dynamische intensiteit. Daardoor is het een evenement geworden dat echt tot het hart spreekt en daarmee tegelijkertijd een uitvoering die duidelijk boven het maaiveld uitsteekt en zeker in Leipzig voor een nieuwe norm moet hebben gezorgd. De indruk is die van een onweerlegbaar idiomatische en overtuigende aanpak. De magie straalt er vanaf, de klank is om in een juwelendoosje te doen en vervolgens vast te houden, de opname zeldzaam doorzichtig en toch warmbloedig. De beeldregie is zo langzamerhand klassiek te noemen, maar daar is niets mis mee. Er is niets zo irritant als een zogenaamd 'vooruitstrevende' cameraregie die alleen maar van de muziek afleidt. Let vooral ook op de sensationele kopersectie in de coda aan het slot!


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links