DVD-recensie
Lehár: The merry widow
© Aart van der Wal, mei 2004
Lehár: The merry widow.
Angelika Kirchschlager, Yvonne Kenny, Bo Skovhus, Gregory Turay, koor en orkest van de San Francisco Opera o.l.v. Erich Kunzel.
BBC Opus Arte OAo 0836D
Lotfi Mansouri bracht in San Francisco een schitterende productie die nu ook op dvd is verschenen. Alle rollen zijn glansrijk en overtuigend bezet, het orkest klinkt als een welluidende klok en Kunzel kent ook de fijne kneepjes van deze operette, die voor het eerst werd uitgevoerd in het Theater an der Wien op 30 december 1905 onder leiding van de componist. Voorwaar dus al bij voorbaat alle ingrediënten voor een kassucces, maar wat mij betreft gooit de Engelse vertaling van bovendien het Franse libretto (de handeling speelt zich af in Parijs) onoverkomelijk roet in deze op zich zeer copieuze maaltijd. Engelse woorden hebben nu eenmaal een ándere woordlengte dan de Duitse en dat betekent ook onvermijdelijk andere notenwaarden. De reden van het 'gezongen vertaalwerk' is vrijwel altijd dat het publiek van de voorstelling kan genieten zonder te worden afgeleid door de vertaling in het tekstboekje. Het komt relatief zelden voor dat de vocalisten en het koor met de oorspronkelijke taal niet uit de voeten kunnen en dit een vertaling noodzakelijk maakt. De oorspronkelijke (taal)zetting van de opera moet daar dan wèl voor wijken. Ik kan maar niet wennen aan dergelijke 'semantische kunstgrepen'. Een Italiaanse opera in de Duitse en Engelse taal komt overigens - raar maar waar - ook regelmatig voor, zèlfs op cd! Ik vind dit geen vertaalslag maar een aanslag op hetgeen de componist voor ogen stond. met de vertaling wordt de authenticiteit een zeer gevoelige slag toegebracht: de muzikale semantiek wordt er immers ook door ondergraven. Stelt u zich al een Boris Godoenov in het Engels, Duits, Frans of Nederlands voor? Of als variant in omgekeerde zin bijvoorbeeld de ergerlijk nagesynchroniseerde Amerikaanse western film op de Duitse en Oostenrijkse netten met John Wayne in de hoofdrol: "Verdammt nochmal, halt, oder ich schiesse!" Het is eigenlijk té zot voor woorden, maar dit proces valt niet meer te stoppen want het is door de jaren heen té diep ingesleten. Enfin, jammer van de ingreep want de productie op zich is wonderschoon. Beeld- en geluidsregie zijn fantasievol en van hoge kwaliteit. Als u over het bezwaar heen kunt stappen krijgt u in ieder geval een prachtige voorstelling te zien en te horen