DVD-recensie
© Paul Korenhof, december 2022
|
Mozart: Don Giovanni Erwin Schrott (Don Giovanni), Petros Magoulas (Commendatore), Daniel Behle (Don Ottavio), Malin Byström (Donna Anna), Myrto Papatanasiu (Donna Elvira), Roberto Tagliavini (Leporello), Leon Kosavic (Masetto), Louise Alder (Zerlina) |
 |
Dat voorstellingen die zijn opgenomen in het kader van een streaming naar bioscopen, makkelijk op dvd kunnen worden uitgebracht is logisch, maar of het ook altijd wenselijk is, blijft de vraag. Vijf jaar geleden besprak ik een eerdere opname van deze productie, vastgelegd in 2014 met een andere dirigent en een grotendeels andere bezetting. Regie en toneelbeeld zijn verder hetzelfde met wederom een incomplete, waarbij de moraal meteen volgt op Don Giovanni's 'hellevaart'.
De regie van Kasper Holten met de soms schermvullende digitale effecten heb ik onderhand overigens wel gezien. Alle personages wandelen rond, meestal schijnbaar doelloos, in een ronddraaiend huis waarin zich ook nog diverse vage vrouwenfiguren bevinden, terwijl het soms vrijwel geheel aan het oog onttrokken wordt door digitale effecten. Het lijkt het huis van de titelheld, hoewel het natuurlijk vreemd is dat deze buiten zijn eigen huis een serenade brengt aan een vrouw daarbinnen.
De personenregie volgt goeddeels het libretto, maar is soms ook bijzonder vreemd, op het onbegrijpelijke af. Aan het begin van Leporello's registeraria is Donna Elvira terecht enorm gepikeerd dat haar echtgenoot opeens weer de benen genomen heeft, maar als hij tijdens die aria naar haar toe komt en haar zelfs omhelst, accepteert zij dat zonder meer. Vervolgens reageert zij heel gelaten als hij haar nogmaals alleen laat om in het kwartier daarna weer twee hevige uitbarstingen van woede te krijgen. Ik zou bijna zeggen: geen wonder dat hij haar in de steek heeft gelaten, al is het dan weer vreemd als hij toch weer even aanhalig doet.
Kennelijk vond men de uitvoering muzikaal echter interessant genoeg voor een nieuwe uitgave, maar ook op dit punt heb ik mijn vraagtekens. De directie van Haenchen wordt niet echt gekenmerkt door élégance en verfijning, terwijl het in de ensembles ontbreekt aan homogeniteit en aandacht voor kleuring. Af en toe lijkt het contact tussen dirigent en solisten ook te haperen. Dat Erwin Schrott in de titelrol wat moeite heeft met maat houden, ligt misschien meer aan hem dan aan Haenchen, maar het kerkhofsextet klinkt halverwege even zo chaotisch, dat ik mij verbaasde. Volgens het dvd-boekje werden de opnamen immers op twee avonden gemaakt. Klonk het die andere avond nog slechter?
Van de solisten zijn er zeven nieuw, maar slechts drie van hen vormen een vooruitgang op de vorige bezetting. De enige die we terugzien is Malin Byström, maar haar Donna Anna van toen klonk vooral in het eerste bedrijf lyrischer en genuanceerder dan de meer door woede beheerste versie van nu. Haar 'Or sai chi l'onore' is hier één lange en geëxalteerde roep om wraak waarbij Elettra's 'D'Oreste, d'Ajace' (Idomeneo) in het niet valt en die dichter in de buurt komt van Ortrud's 'Entweihte Götter!' in Lohengrin. Aan de andere kant treft zij ook nu weer door haar doorleefde 'Non mi dir', waarin ik haar zeker een sfeervollere begeleiding had gegund.
Ook voor Donna Elvira ga ik graag terug naar de eerste opname met een fenomenale Véronique Gens bij wie de dunner getimbreerde, in de recitatieven vaak onverstaanbare Myrto Papatanasiu niet in de schaduw kan staan. Aan de andere kant geeft Louise Alder aan Zerlina beduidend meer karakter mee dan de niet humorloze maar vlakke Elizabeth Watts.
Andere pluspunten zijn de Don Ottavio van de stilistisch uitstekende Daniel Behle, hoewel hij soms wel vaak moet ademhalen op plaatsen waar dat minder fraai overkomt, en de mooi sonore Commendatore van Petros Magoulos. Ook de Leporello van Roberto Tagliavini klinkt mooi sonoor, maar met een minimum aan kleuring en veel van zijn noten op hetzelfde volume wordt zijn zang op den duur wel een beetje saai.
Maar de grote teleurstelling , zeker na de creatie van Mariusz Kwiecien, blijft de titelrol van Schrott, een zanger die niet alleen moeite heeft met de maatstrepen. Ook binnen de maten komen zijn noten vaak net niet op tijd of klinken ze net iets te lang (of beide), en in het snelle tempo van 'Fin ch'han del vino' wordt dat bijna desastreus. Van verleiding en finesse is in zijn kleuring bovendien geen sprake en zowel 'Là ci darem' als 'Deh, vieni' heb ik zelden met zo weinig sfeer gehoord. Hij zingt zoals hij kennelijk denkt dat Don Giovanni moet worden uitgebeeld: als een zelfingenomen, hanige macho.
Noch op de cameraregie noch op geluid (2.3 Mbps) en beeld van deze Bluray-disc is iets aan te merken. en het begeleidende 'boekje' met behalve een half dozijn foto's alleen de rolverdeling, de zakelijke gegevens en een korte synopsis in het Engels, is zo summier als summier maart summier kan zijn.