Componisten/werken

In memoriam George Crumb (1929~2022)

 

© Gerard van der Leeuw, maart 2022

 

George Crumb (90), in zijn tot studio omgebouwde garage, thuis in Media, Pennsylvania (foto Emma Lee/WHYY)

Het eerste werk dat ik van hem hoorde was Ancient Voices of Children uit 1970 met de onvergetelijke stem van Jan DeGaetani. Wat een klankschoonheid wist Crumb de gedichten van Federico Garcia Lorca niet mee te geven. En dan zijn middelen: een zangeres die in de vleugel moet zingen, een speelgoed piano, een versterkte piano, een mandoline, een harp, allerlei slagwerk, een hobo en niet te vergeten een jongens sopraan. Nooit eerder gehoorde klanken kwamen uit mijn eenvoudige platenspelertje…. Ik was gegrepen door de mysterieuze muziek en ging ook ijverig op zoek naar meer teksten van Lorca. En Crumb heeft me nooit meer losgelaten.

Een tweede schok die de muziek van Crumb me gaf was zijn strijkkwartet Black Angels, een fel protest tegen de Vietnamoorlog, een werk dat Crumb voltooide op Friday the Thirteenth, March 1970 (in tempore belli). Ook hier de ongewone speelwijzen en instrumenten. De spelers moeten zingen, tellen in o.a. het Hongaars en het Japans, op glazen spelen, op slaginstrumenten slaan etc. Maar het is een strak geregisseerd werk, waarin de getallen 7 en 13 een belangrijke, structurele rol spelen.

En, het zal u niet verbazen, het derde werk van Crumb dat me raakte was zijn Vox Balaenae uit 1971, waarin Crumb het gezang van de bultruggen als uitgangspunt neemt om zich uit te spreken over de majestueuze, mysterieuze natuur en de verderfelijke invloed van het genus mens daarin. Crumb bleef zijn leven lang trouw aan de componisten die hem vanaf zijn jeugd hadden geïnspireerd: Bartók, Debussy, Bach. George Crumb overleed op 6 februari jl.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links