CD-recensie
© Siebe Riedstra, september 2017
Zemlinsky: Die Seejungfrau - Es war einmal (Vor- und Zwischenspiel) ORF Radio-Symphonieorchester Wien o.l.v. Cornelius Meister |  |
Alexander von Zemlinsky was de geboren pechvogel. Zijn grote liefde, Alma Schindler, moest hij afstaan aan Gustav Mahler. Zijn meest succesvolle leerling, Arnold Schönberg, overtroefde hem met een overdosis lef. Adolf Hitler joeg hem zijn land uit, en in zijn nieuwe onderkomen, de Verenigde Staten, had niemand ooit van hem gehoord. Toen Zemlinsky in 1942 overleed was hij al een vergeten componist, en aan die situatie veranderde de eerstvolgende decennia niets. Een halve eeuw na zijn dood begon het beeld te kantelen, en vandaag de dag heeft hij over belangstelling niets te klagen. Zijn discografie loopt over, getuige deze registratie van Die Seejungfrau, een partituur die op zijn minst al zeven keer is vereeuwigd in exemplarische uitvoeringen.
Cornelius Meister (1980) is sinds 2010 chef-dirigent van het ORF orkest van de Oostenrijkse publieke omroep, te vergelijken met het Hilversumse Radio Filharmonisch Orkest of het BBC Symphony Orchestra. Orkesten die zich met meer dan gebruikelijke aandacht bezighouden met vergeten repertoire. De leiding van zulke orkesten moet uiteraard toevertrouwd worden aan maestri die zich niet uitsluitend wensen te concentreren op het grote repertoire. Enige praktijkervaring leerde mij dat de combinatie avontuurlijk repertoire en meesterschap op de bok niet automatisch samengaan. Gelukkig zijn er uitzonderingen: Markus Stenz zorgt in Hilversum al jaren voor een combinatie van verrassing en vertrouwdheid met de bijbehorende kwaliteit. Cornelius Meister heeft in Wenen op soortgelijke wijze een reputatie opgebouwd, getuige de vele cd's met onbekend repertoire die onder zijn leiding tot stand kwamen.
Een goed voorbeeld daarvan is deze live-opname uit 2010 van Zemlinsky's Seejungfrau, een werk dat gelijktijdig ontstond met Pelleas und Melisande van Arnold Schönberg - leerling en zwager van Zemlinsky. Dit is weer eens een typisch voorbeeld van een live-opname waarbij iedere musicus zich bewust is van die ene unieke kans, een tweede concert is er niet. Op die 28 ste meidag in 2010 viel alles op zijn plaats, en kennelijk werd dat niet vergeten. Zeven jaar later ziet deze registratie alsnog het licht, aangevuld met een studio-opname van het voorspel en intermezzo uit de sprookjesopera Es war einmal, opgenomen in 2012.
Muziek die tot 1945 werd beschimpt als Entartet werd na 1945 afgevoerd als uitgekauwd. Zeventig jaar later genieten we zonder enige gêne van deze ongegeneerd romantische klanken. De strijd is gestreden.