CD-recensie
© Siebe Riedstra, maart 2015
Schubert: Werken voor piano vierhandig - ISchubert: Duo in a, D 947 (Lebensstürme) - Divertissement à la hongroise in g, D 818 - Trois Marches Militaires D 733 - Deutsche Tänze D 618 Jan Vermeulen en Veerle Peeters (pianoduo) Et''Cetera KTC1501 • 75' • Opname: juli 2014, Willebringen (B) |  |
De Belgische fortepianist Jan Vermeulen heeft zijn hart verpand aan een Tröndlin fortepiano, getuige zijn integrale opname van de pianosonates van Schubert voor het label Et'cetera. Voor de verandering geen kopie, maar een zorgvuldig gerestaureerd origineel. De bouwer, Johann Nepomuk Tröndlin (1790-1862), was de Steinway van zijn tijd. Zijn werkplaats produceerde vijftig tot zestig instrumenten per jaar, favorieten van Robert en Clara Schumann en Felix Mendelssohn. Het Leipziger Gewandhaus had een jarenlange werkovereenkomst met de firma Tröndlin. Tröndlin leerde het vak in Wenen, maar vestigde zijn bedrijf in Leipzig, waar hij instrumenten vervaardigde volgens het Weense model. De karakteristiek daarvan zit vooral in een dempermechanisme dat de boventonen temt. Tröndlin verkocht zijn bedrijf in 1855, vijfenzestig jaar oud en een rijk man. Het instrument dat Vermeulen bespeelt dateert uit de periode 1825-30 en trotseerde de tand des tijds op een stoffige zolder. Op dit eerste deel van de complete werken voor piano vierhandig is het opnieuw te horen. Wonderlijk dat de aspirant-koper deze belangrijke informatie op de verpakking van de cd nergens gewaar wordt.
Het repertoire voor vier handen op één piano bestaat uit wagonladingen bewerkingen en een handvol meesterwerken. Mozart en Schubert staan daarbij eenzaam aan de top, met als absoluut hoogtepunt de Fantasie in f-klein, D 940 van Schubert. Een populaire topper is de eerste van drie Marches Militaires, in talloze arrangementen op de markt gebracht. Met iets meer geluk had die van de arme Franz een rijk man kunnen maken. Jan Vermeulen musiceert voor deze opnamen samen met Veerle Peeters - samen vormen ze dat zeldzame fenomeen dat voor dit repertoire onontbeerlijk is: één pianist met vier armen. Een pianist die Schuberts taal van achter naar voren kent en er bovendien zijn ziel en zaligheid in legt. Voeg daaraan toe een volstrekt natuurlijke opname en Schubert klinkt op als herboren.
Ik schreef het al naar aanleiding van de complete pianotrio's die Vermeulen op ditzelfde instrument registreerde: Niet alleen behoort dit repertoire tot het mooiste dat Schubert ons heeft nagelaten, het idee dat we luisteren naar een instrument dat bijna tweehonderd jaar oud is maakt deze cd tot een onvergetelijke luisterervaring.