CD-recensie
© Siebe Riedstra, februari 2013
 |
Walton: Altvioolconcert
Rubbra: Altvioolconcert – Meditations on a Byzantine Hymn (voor altviool solo)
Lawrence Power (altviool), BBC Scottish Symphony Orchestra o.l.v. Ilan Volkov
Hyperíon CDA67587 • 63' •
Opname: september 2006, City Hall, Glasgow
Over deze cd zou je een flauwe ‘altvioolmop’ kunnen debiteren: wat verkoopt slechter dan een altvioolconcert? Twee altvioolconcerten. Gelukkig vertelt de muziek op deze uitgave een ander verhaal: het mooiste altvioolconcert aller tijden in de allereerste uitvoering van de oorspronkelijke versie in meer dan vijftig jaar. We hebben het over William Walton, die zijn buitengewoon geïnspireerde geesteskind in 1929 ten doop hield. Walton (1902-83) schreef de partituur voor de beroemde altist Lionel Tertis, die het stuk inzag en prompt terugstuurde. Vervanger bij de wereldpremière was niemand minder dan componist èn altist Paul Hindemith. Hindemith had een geweldige techniek, maar zijn spel was volgens Walton “grof, hij ging staan en speelde….”. In 1961 maakte Walton een nieuwe orkestratie van het werk, voor een kleiner bezet orkest, en dat is de versie die nu overal wordt gespeeld en meerdere malen is opgenomen. In de concertzaal is de kleinere orkestbezetting een zegen voor de altvioolsolist, bij een opname heb je van de grotere bezetting dank zij de microfoon geen last. De gemiddelde luisteraar zal weinig verschil merken, alleen de toevoeging van de harp in de tweede versie valt op. Voor kenners is het leuk om de twee naast elkaar te beluisteren en te constateren dat Walton ook in 1929 al een meester-orkestrator was.
Edmund Rubbra (1901-86) was een leeftijdgenoot van Walton, maar heeft nooit de faam van zijn collega gekend, ook niet in Engeland. Rubbra’s levensverhaal leest als een roman: als kind van arme maar muziekminnende ouders ging hij op zijn veertiende aan de slag bij de spoorwegen, maar werkte zich dank zij een groot talent en taaie vasthoudendheid op tot één van de meest gerespecteerde leraren en componisten van zijn generatie. Vooral met zijn elf symfonieën heeft hij naam gemaakt. Grote dirigenten als Adrian Boult, Leopold Stokowski en Sir John Barbirolli hebben zich voor zijn oeuvre ingespannen. De opkomst van de Europese avant-garde na 1945 maakte het niet gemakkelijk voor iemand die in zijn klanktaal totaal niet vernieuwend te werk ging. Zijn altvioolconcert uit 1952 is samen met het vioolconcert één van zijn ontroerendste werken en verdient deze opname dubbel en dwars. De meditatieve en elegische hoekdelen flankeren een dansant scherzo. Lawrence Powell en het BBC Scottish Orchestra onder Ilan Volkov (hij was van 2003-2009 chef-dirigent) zorgen voor ontroerende uitvoeringen van twee schitterende altvioolconcerten.