CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, januari 2013

 

 

R. Strauss: Vier letzte Lieder - Das was sehr gut, Mandryka (uit Arabella) - Morgenmittag um elf (uit Capriccio) - Marie Theres'! - Hab mir's gelobt
(uit Der Rosenkavalier)*

Anne Schwanewilms (sopraan); *Jutta Böhnert (sopraan) (Sophie); Regina Richter (mezzosopraan) (Octavian),
Gürzenich-Orchester Köln o.l.v. Markus Stenz

Opname: februari 2011, Studio Stolberger Strasse, Köln

Orfeo C858121A • 53' •


Richard Strauss was verliefd op de menselijke stem.. Dat moest ook wel, want zijn echtgenote, de formidabele generaalsdochter Pauline de Ahna, was een sopraan. Het mooiste dat Strauss voor de combinatie sopraan en orkest neerschreef wordt hier gebracht door een team dat ook in Nederland grote bekendheid geniet. Sopraan Anne Schwanewilms is de onbetwiste opvolgster van Nelly Miricioiu als lieveling van het zaterdagse matineepubliek. In 2002 zong zij daar met Edo de Waart op de bok de titelrol in 'Die Liebe der Danae', een concert om nooit te vergeten, en jammer genoeg ook nooit door een ondernemend label op cd uitgebracht. Dat gebeurde gelukkig wel met Wagners 'Lohengrin' waarin Schwanewilms de rol van Elsa zong onder Jaap van Zweden. Samen met de kersverse chef-dirigent van het Radio Filharmonisch Orkest, Markus Stenz, zet zij hier een vocaal orkestrecital neer om je vingers bij af te likken. Niet met het Radio Fil, maar met het andere orkest van Stenz, het Gürzenich-Orchester Köln. Wie wil horen hoe Schwanewilms in dit repertoire met het Hilversumse orkest klonk, kan dat de komende maanden beluisteren op het internetkanaal van Radio4, het Concerthuis. Daar zingt ze de Vier letzte Lieder, begeleid door Jaap van Zweden en het Radio Filharmonisch Orkest, opgenomen op 14 april 2007.

Dit zijn gloriejaren voor Anne Schwanewilms, die nu eens niet als jong zangeresje tot sterstatus is verheven, maar gewoon keihard gewerkt heeft en zich als veertigplusser zonder gêne de beste Strauss-sopraan van deze tijd mag noemen. Hoe komt dat? Getuige het aantal nieuwe opnamen dat de afgelopen jaren van de Vier letzte Lieder is verschenen heerst er geen tekort in sopranenland. Toch is de combinatie van een romig geluid, een ijzersterke techniek, een perfecte adembeheersing en een aangeboren spontane muzikaliteit een fenomeen dat maar eens in de zoveel jaren langskomt. Anna Tomova-Sintov, een zangeres die eveneens gezegend was met die eigenschappen, maakte in de beginjaren van de cd samen met Herbert von Karajan een opname voor DG, waarover je nu nog maar weinig leest. Ze zingt prachtig, maar Herbert dirigeert met zijn ogen dicht - het gebrek aan coördinatie is beschamend voor zo'n kwaliteitskoppel. Een andere veelgeprezen opname werd gemaakt door Jessye Norman, met Kurt Masur aan het hoofd van het Gewandhausorkest. Norman heeft de ideale stem voor dit repertoire, en Masur is een groot dirigent. De digitale knippers en plakkers van Philips vonden het kennelijk nodig om hen een handje te helpen. Wie de opname ooit heeft gevolgd met de partituur op schoot kan daarover meepraten. De perfecte adembeheersing van Norman heeft een ademsteuntje van de verantwoordelijke technicus gehad, die het niet erg vond spontaan aan een vierkwartsmaat een achtste noot toe te voegen. Geen recensent is er ooit over gevallen.

Behalve door het unieke stemgeluid van Schwanewilms wordt deze cd gesierd door de vaste hand van dirigent Markus Stenz. Strauss' partituren hebben een ingebouwde verleider: een overdaad aan ingebouwde exquisiete details die de vertolker ertoe aanzetten om de eigen fantasie een rol mee te laten spelen. In zijn recente Mahler interpretaties met het Gürzenich Orchester Köln laat Stenz horen dat hij zich niet in de eerste plaats bezig houdt met interpreteren, maar met dirigeren: richting geven aan de klank. Een fenomeen dat onlangs ook te beluisteren was in de ZaterdagMatinee, waar hij met het Radio Filharmonisch Orkest een ijzersterke Vierde Mahler neerzette. In Strauss werkt de combinatie Schwanewilms - Stenz al even verfrissend. Orkestrale details als het begin van 'September' met zijn gediviseerde strijkers komen knisperend naar voren. De inzet van de hoornsolo na 'macht die Augen zu' krijgt een magische timing die je de adem beneemt. Natuurlijk is er ook wel wat op te merken: de verstaanbaarheid is sinds de live-opname in Amsterdam wat afgenomen, een offer op het altaar van vocale schoonheid. Het trio uit de Rosenkavalier is een wat magere afsluiting voor een cd met een speelduur van slechts 53 minuten. Aan de pluskant mag ook nog wel even worden meegenomen dat het hier niet gaat om een live-opname. Dit team heeft vier dagen hard gewerkt om in de studio vast te leggen wat wel eens het hoogtepunt uit de carrière van Anne Schwanewilms zou kunnen blijken. Maar we hopen natuurlijk op nog veel meer moois!

____________________
Op 16 februari 2013 is Anne Schwanewilms te horen in een concertuitvoering van 'Die Frau ohne Schatten' van Richard Strauss in de ZaterdagMatinee in het Concertgebouw te Amsterdam. Vladimir Jurowski dirigeert het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor. Het concert is uitverkocht, maar wordt live uitgezonden op Radio4, en is daarna nog drie maanden te beluisteren in concerthuis.radio4.nl.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links