CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, december 2013

 

Respighi: Complete Orchestral Music Vol. 4

Antiche danze e arie per liuto: Suite nr. 1, 2 & 3 - Rossiniana - Concerto in modo misolidio - Metamorphoseon modi XII

Désirée Scuccuglia (piano), Orchestra Sinfonica di Roma o.l.v. Francesco La Vecchia

Brilliant Classics 94395 • 77' + 77' •

Opname: januari 2009, juli 2011, maart & juni 2012, Auditorium Conciliazione, Rome

   

Binnen het oeuvre van Ottorino Respighi zijn opvallende voorkeuren te ontdekken. Allereerst zijn liefde voor het symfonische gedicht, culminerend in de 'Romeinse' trilogie waarmee hij zijn reputatie vestigde: de Pini, Fontane en Feste van het antieke Rome. Ten tweede zijn levenslange fascinatie met oude Italiaanse meesters die resulteerde in de drie suites getiteld 'Antiche danze ed arie per liuto' - de suite 'Gli uccelli' naar Franse componisten vormt een waardige aanvulling. Uiteraard speelde de opera de hoofdrol in het componeren van Respighi, als de directe opvolger van Puccini had hij geen keus. Er is een vierde en minder voor de hand liggende categorie, veroorzaakt door zijn tweede echtgenote Elsa, ooit begonnen als compositieleerling. Zij maakte Ottorino attent op de rijke traditie van de Gregoriaanse zangen, met als resultaat het 'Concerto Gregoriano' voor viool, het 'Concerto Misolidico' voor piano en het orkestwerk Metamorphoseon modi XII.

De Antiche Danze uit 1917, 1923 en 1931 waren in het midden van de vorige eeuw overbekende repertoirestukken. De suite onder de naam Rossiniana werd geïnspireerd door het ballet La Boutique Fantasque, een opdracht van Sergej Diaghilev die in 1919 in première ging. Diaghilev zelf suggereerde als bronmateriaal de pianowerkjes die Rossini verzamelde onder de noemer Péchés de vieillesse, zonden van mijn ouwedag. Het ballet werd een enorm succes en dus ging Respighi in 1925 opnieuw aan de slag met Rossini. Ditmaal maakte hij een suite voor orkest uit deel twaalf van de Péchés, Quelques Riens - niemendalletjes. Het gaat hier om een origineel orkestwerk, maar er zijn ook choreografen mee aan de slag gegaan. Vooral van de Antiche Danze  zijn meerdere opnamen voorhanden in respectabele uitgaven (Ozawa met zijn Boston Symphony Orchestra).

De kracht van dit vierde deel van de complete orkestwerken rust in de tweede cd, met een pianoconcert en Respighi's laatste werk voor groot orkest: Metomorphoseon modi XII. Ik blijf me verbazen over de wonderlijke titels van deze groep werken: Concerto Gregoriano, Concerto in modo misolidio, Metamorphoseon. We hebben het hier tenslotte over een Vioolconcert, een Pianoconcert en een Concert voor Orkest. Het Metamorphoseon uit 1930 was een opdrachtwerk van Serge Koussevitzky voor het vijftigjarig bestaan van 'zijn' Boston Symphony Orchestra. Een jubileum om nooit te vergeten, getuige de Psalmensymfonie van Stravinsky, de Konzertmusik opus 50 van Hindemith en de Derde symfonie van Albert Roussel. Respighi componeerde niet alleen, net als alle componisten van zijn tijd reisde hij de wereld rond om zijn eigen werken te dirigeren. Boston was een van zijn vaste stekken, en dus schreef hij een stuk op maat voor musici die hij kende en waardeerde. Metamorphoseon modi XII is een thema met twaalf variaties, waarin de zevende variatie met de subtitel 'Cadenza' aan een aantal solisten uit het orkest de mogelijkheid bood om te schitteren.

Het Concerto in Modo Misolidio is een fors bemeten pianoconcert dat Respighi schreef voor eigen gebruik. Hij was niet alleen een dirigerende componist, toentertijd een doodnormaal verschijnsel, hij wist ook als pianovirtuoos zijn weg. Dit concert past in de grote traditie van de concerten van Brahms en Rachmaninov. Dat het niet is doorgebroken zal niemand verbazen, toch is dit alweer de vierde opname die mij spontaan te binnen wil schieten. De labels Marco Polo, Chandos en Naxos waren Brilliant een stapje voor. De diepbetreurde Australische pianist Geoffrey Tozer op Chandos staat bovenaan mijn lijstje, maar die opereert in een veel duurder segment van de markt. Wie op een prettige manier kennis wil maken met de 'Gregoriaanse' Respighi heeft hier een prachtige introductie in handen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links