CD-recensie

© Siebe Riedstra, juni 2015

Baarland is een dorp met iets meer dan zeshonderd inwoners op het Zeeuwse Zuid-Beveland, aan de Schelde tegenover Terneuzen. In de Maartenskerk bevindt zich een orgel van de bouwer Moreau, vader of zoon, dat is niet bekend. Het instrument is rond 1750 gebouwd als huisorgel, en werd in 1786 in Baarland geplaatst. Het heeft de tand des tijds wonderwel doorstaan, en is sinds 2010 weer geheel in zijn oorspronkelijke staat teruggebracht. Op bovenvermelde website vindt u details en foto's. Een juweel van een instrumentje, met twee maal zes stemmen op twee manualen en een aangehangen pedaal. De beide vaste bespelers presenteren de eerste cd waarop dit orgel te horen is, en doen dat in een slimme repertoirekeuze. Nu eens niet met een allegaartje om te laten horen wat er nog net mogelijk is, maar met een volwassen en uitgekiende selectie van muziek die voor dit orgel lijkt geschreven: orgelwerken van Rameau.

Kenners weten dat Rameau geen noot voor het orgel geschreven heeft, en organisten betreuren dat zeer, of zouden dat moeten doen. De grootste Franse toondichter van zijn tijd, alleen vergelijkbaar met Bach en Händel, liet stapels werken voor het klavecimbel na, en net als bij Händel zijn zijn orkestwerken uitermate geschikt om naar het orgel omgeschreven te worden. Toch horen we zijn muziek nooit op orgelrecitals. Het jaar 2014 was een Rameau-jaar, en dus een prachtig excuus om dat in Baarland groots te vieren. De weg naar het orgel was voor Rameau al eerder geëffend door Yves Rechsteiner. Deze Franse organist prepareerde een editie met bewerkingen van orkestsuites voor orgelgebruik. Daar hebben de Baarlandse organisten goede nota van genomen. Zelf maakte Rechsteiner daar in 2010 een opname van voor het label Alpha. Het leek zinnig om de gegevens van die cd ook even mee te nemen in deze bespreking. Het is een uitgave van het label Alpha, in dvd-formaat, waardoor er ruimte is voor een mooi boekje (Fr/E) van 70 pagina's met prachtige paginagrote foto's. Het orgel is een klassiek Frans instrument met twee klavieren plus een half derde klavier (récit). Op het pedaal bevinden zich geen zestienvoets basregisters, maar wel tongwerken om uitkomende stemmen mee te kunnen spelen. De opname in super-audio is gemaakt door de onvolprezen Christoph Frommen. Via bovenvermelde link vindt u een verhelderende introductie tot deze uitgave. Zoals daar te zien is heeft Rechsteiner de hulp van een slagwerker aangetrokken, gezien de herkomst van de stukken een legitieme keuze, maar een die door de Baarlandse organisten wijselijk niet is gevolgd.

In Baarland spelen de beide mannen vierhandig in bewerkingen van Rameau, en laat Gerard Boot zich solistisch horen in een Suite van de Vlaming Lambert Chaumont. André Poortvliet soleert in twee werken van Henri Dumont. Het is een recital geworden dat niet alleen met liefde en fantasie is samengesteld, maar dat ook zo wordt uitgevoerd. Bovendien laat het de vele kleurschakeringen waartoe dit klankjuweel in staat is optimaal horen. Een en ander wordt uitstekend toegelicht, en alle registraties (en dat zijn er heel veel) staan duidelijk vermeld. De opname in de uiteraard akoestisch bescheiden ruimte laat alle details glashelder doorkomen zonder vermoeiend te worden. Alle betrokkenen verdienen een groot compliment.

Te bestellen door overmaking van € 15,- op rek.nr.: NL68RABO0328307068 t.n.v. St. Hervormde Kerk Baarland o.v.v. uw adres; de cd wordt u dan toegestuurd.

index