CD-recensie

© Siebe Riedstra, november 2022

Dit is de derde cd die het label Naxos uitbrengt met symfonische werken van Florence Price, de zwarte Amerikaanse componiste die drie jaar geleden een verrassende comeback maakte op de klassieke witte podia. Een tikje opvallend is daarbij de wisseling van orkesten: de eerste uitgave (hier besproken) met de symfonieën 1 en 4 werd gerealiseerd met het orkest van Fort Smith in Kansas, voor de tweede cd (hier besproken) met symfonie 3 koos men voor het Weense Omroeporkest, en voor deze nieuwkomer verkaste men naar Reutlingen, met hulp van de Duitse publieke omroep. Wat consistent bleef is de medewerking van dirigent John Jeter, sinds 1997 chef-dirigent in Fort Smith. Zijn inzet voor Price is zonder meer lovenswaardig, maar je mag je toch wel afvragen of het niet tijd wordt om ook eens aan dirigenten van kleur te denken in dit repertoire. Die zijn op de klassieke concertpodia nog veel zeldzamer dan vrouwelijke maestri.

Florence Beatrice Price (1887-1953) was door huidskleur en gender bepaald geen kandidaat voor een carrière in de klassieke muziek. Pas in 1865, ruim twintig jaar voor haar geboorte, was de afschaffing van de slavernij een feit. Dat daarna het echte gevecht voor vrijheid en gelijkheid zou beginnen ondervond ze aan den lijve. In haar geboorteplaats Little Rock in de staat Arkansas was geen muziekleraar te vinden die haar les wilde geven. Haar moeder zorgde voor een muzikale educatie en wist haar op haar veertiende (!) te plaatsen op het New England Conservatory in Boston, een iets liberaler omgeving waar ze in 1906 afstudeerde in compositie, orgel en piano. Ze was negentien jaar, keerde terug naar Little Rock, trouwde, en bouwde als pedagoge een praktijk op. De toenemende racistische spanningen in het zuiden noopten het echtpaar in 1927 tot een verhuizing naar Chicago. Daar kreeg Price eindelijk de mogelijkheden om haar talent te ontplooien. Ze won een Eerste Prijs in de Wanamaker (een soort Bijenkorf) Competitie van 1932 voor haar Eerste Symfonie, en dat betekende een uitvoering door het Chicago Symphony Orchestra onder de toenmalige chef Frederick Stock. Op papier een geweldige doorbraak. Bijna honderd jaar later mogen we vaststellen dat Florence Price vooral naam heeft gemaakt met een handvol liederen en bewerkingen van spirituals, die gezongen werden door medestrijders inzake rassengelijkheid: Marion Anderson en Leontyne Price.

De herontdekking van Florence Price begon toen haar vervallen zomerhuisje, dat na haar overlijden jarenlang leegstond, verkocht werd. Dat was in 2009 (Price stierf in 1953) en de nieuwe eigenaars troffen er een grote hoeveelheid handgeschreven bladmuziek aan met als auteur Florence Price. Je vraagt je in gemoede af hoe zoiets mogelijk is - Price had twee dochters. Maar hoe dan ook, muziekuitgever Schirmer nam in 2018 haar werk op in de catalogus en de wedergeboorte van Price was een feit.

Nadat Naxos op de beide eerste afleveringen de symfonieën twee, drie en vier presenteerde maken we op de derde cd kennis met het sterkste punt van deze componiste: korte karakterstukken in een romantische stijl - duidelijk geïnspireerd door Dvořák - gecombineerd met invloeden van spirituals en een persoonlijke voorkeur van Price, de juba - een snelle dansvorm uit de Afro-Amerikaanse folklore. De spirituals zijn duidelijk aanwezig in de twee openingswerken op de cd, Concert Overture 1 (1939) en 2 (1943). 1943 was kennelijk een vruchtbaar jaar voor Price, met twee werken die op het oog verwant zijn: Songs of the Oak en The Oak. Hier gaat Price voor een volbloed romantisch idioom, waarin ze laat horen een eersteklas instrumentator te zijn - Richard Strauss kijkt hier over haar schouder mee. In de beide overige werken, Colonial Dance en Suite of Dances (ooit haar meest gespeelde compositie, oorspronkelijk voor piano) speelt bovengenoemde Juba een hoofdrol.

Op YouTube kunt u desgewenst kennismaken met een werk dat wonderlijk genoeg nog niet is opgenomen, een Andante moderato voor strijkorkest. Een prachtig vignet dat in beeld en geluid te zien en te horen is in een adembenemend mooie uitvoering door het Chicago Symphony Orchestra onder leiding van Riccardo Muti. Een kleinood dat zich kan meten met het stukgespeelde Crisantemi van Giacomo Puccini.

Het Württembergische orkest levert hier een uitstekende prestatie die zeker niet onder doet voor die van het Weens Radio Orkest op de tweede cd. De opnamekwaliteit is uitstekend. Dirigent John Jeter verdient een lintje voor zijn inspanningen, niet alleen voor Florence Price, maar ook voor zijn opname van de vijf symfonieën van een andere iconische zwarte componist, William Grant Still.

index