CD-recensie
© Siebe Riedstra, juli 2010
 |
Penaforte - Between Sun & Snow
Tango for Seven – Badóque - Three songs from Gershwin’s ‘Porgy & Bess’ - Hommage à Joaquin - Quarteto 3 – Brahmonos – Carinhoso.
Valerius Ensemble.
Aliud ACD HJ 036-2 • 69' • (sacd)
arizonachambermusic.org/Penaforte.htm
Het Overijsselse Valerius Ensemble bestaat uit de keurtroepen van het Orkest van het Oosten en is al ruim twintig jaar actief in Enschede en ver daarbuiten. Artistieke koplopers zijn soloklarinettist André Kerver en solocellist René Geesing. Valerius maakte al eerder een fraaie cd met kamermuziekwerken van Leo Samama (klik hier voor de recensie). Deze keer hebben ze het iets verder weg gezocht en een schijfje vol gespeeld met werken van de Braziliaanse componist Raimundo Penaforte. Penaforte werd geboren in Refice, dat in een ver verleden de hoofdstad was van Nederlands Brazilië. Het geboortejaar wordt uitdrukkelijk niet vermeld. Hij ontving zijn opleiding o.a. aan de Juilliard School in New York, waar hij tegenwoordig ook woont en werkt. Als componist is hij actief in allerlei genres, en hij heeft met veel jazzmusici samengewerkt. Dat heeft zijn weerslag in diverse werken op deze cd, waar Braziliaanse volksmuziek, jazz en klassieke muziek samengesmolten worden tot een nieuwe hybride. Een goed voorbeeld is Brahmonos, voor fluit, klarinet/basklarinet, fagot, piano, viool, altviool, cello, marimba, slagwerk en sopraan. Het is een fantasie op het bekende Allegretto thema uit het derde deel van de Derde Symfonie van Johannes Brahms, en is een zonnige cocktail van Joao Gilberto, Bach en Villa Lobos geworden. Wat duisterder klinkt het openingswerk, een Tango die lange tijd op een en dezelfde basnoot blijft hameren. Onder de titel Joaquin zit een parafrase vescholen over het beroemde thema uit het langzame deel van het Concerto de Aranjuez van Joaquin Rodrigo. Een favoriet van vele jazzmuzikanten, maar niet de sterkste bijdrage aan deze schijf.
 |
Hoewel Penaforte hier (nog) geen bekendheid geniet, heeft hij opdrachten ontvangen van gerenommeerde musici. Met zijn Quarteto 3, het Derde Strijkkwartet, laat hij horen dat hij ook in dat genre zijn mannetje staat, in een idioom waarin Arnold Schoenberg en Darius Milhaud heel uit de verte meeresoneren. Raimundo nam voor deze opname de gelegenheid te baat om zelf op traditionele Braziliaanse slaginstrumenten een stem toe te voegen aan het laatste deel van zijn kwartet. De cd wordt afgerond met arrangementen voor klarinet en strijkkwartet van drie nummers uit Gershwins Porgy and Bess, en een klasieke Braziliaanse hit uit 1917 van Pixinguinha, Carinhoso.
De cd is opgenomen in de Johanneskerk te Twekkelo in januari 2009; te oordelen naar de geplaatste foto is het jaargetijde de inspiratie geweest voor de titel ‘Between Sun & Snow’. De Johanneskerk ziet er uit als een kop-hals-romp boerderij en van enige kerkelijke nagalm is geen sprake. Daardoor is de opname kraakhelder, maar moet de sfeer vooral gemaakt worden door de surround versie. In gewoon DSD stereo komt een en ander nogal zakelijk uit de luidsprekers. Het label Aliud van Jos Boerland is al een paar jaar actief, maar is eerst recentelijk aan de distributiekanalen van Challenge Classics toegevoegd.