CD-recensie
© Siebe Riedstra, november 2010
 |
Pärt: Passio Domini nostri Jesu Christi secundum Joannem.
Tonus Peregrinus o.l.v. Antony Pitts.
Naxos 8.555860 • 61' •
Op 27 november 1982 werd in München de Passio Domini nostri Jesu Christi secundum Joannem van Arvo Pärt voor het eerst uitgevoerd. In 1988 bracht het Münchense label ECM het werk uit op cd in een uitvoering onder leiding van Pärt-kenner van het eerste uur, Paul Hillier. Eenentwintig jaar later, in 2003, bracht het budget-label Naxos een nieuwe opname uit. Je mag ervan uitgaan dat van deze cd geen duizenden, maar tienduizenden werden verkocht. De kracht van Pärt ligt in zijn eenvoud en soberheid. Met een aan alle kanten ingebonden materiaal weet hij een ongekend boeiend verhaal te vertellen. Slechts een handjevol mensen is er voor nodig, vijf instrumentalisten (viool, hobo, cello, fagot en orgel) en tien zangers. Waar Paul Hillier nog gebruik maakte van een kamerkoor om de turbae (groepszangen) uit te voeren, geeft dirigent Antony Pitts deze taak aan de verzamelde solisten. Dat is niet het enige verschil, want de lengte van het werk, in de partituur aangegeven als 75 minuten, is bij Hillier 71, en bij Pitts 62. Aardig om te constateren dat een werk dat ogenschijnlijk zo weinig rek in de interpretatie te bieden heeft toch zo verschillend kan uitpakken. Dat ligt vooral aan de manier waarop Pitts de recitatieven aanpakt: de declamatie is wat vloeiender, wat minder strak dan bij Hillier. De kwaliteit van beide uitvoeringen ontloopt elkaar niet veel, het grootste verschil ligt in het feit dat Hillier in het solistenkwartet dat de Evangelist vertolkt gekozen heeft voor een mannelijke alt, en Pitts voor een vrouwelijke. Dat levert in de relevante passages een opvallend minder archaïsch klankbeeld op. De partituur geeft overigens duidelijk aan dat beide mogelijkheden legitiem zijn. De opnamekwaliteit van Naxos zowel als ECM is uitstekend.