CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, september 2011

 

 

Nystroem: Symfonie nr. 1 (Sinfonia Breve) – nr. 3 (Sinfonia del Mare)

Malena Ernman (mezzosopraan), Malmö Symphony Orchestra o.l.v. Christoph König

BIS-CD-1682 • 57' •

 

 

 


 
  Gösta Nystroem (1890-1966)

Gösta Nystroem is een Zweedse componist, literator (muziekcriticus) en kunstschilder. Hij werd geboren in 1890, kreeg de eerste muzieklessen van zijn vader, en volgde opleidingen in Stockholm, Kopenhagen en Parijs. In Kopenhagen studeerde hij vier jaar lang aan het Koninklijk Conservatorium en tegelijkertijd aan de kunstacademie. Vanaf 1920 verbleef hij in Parijs, waar hij studeerde bij Vincent d’Indy. Als beeldend kunstenaar erkende hij de invloed van de kubisten, in het bijzonder Georges Braques. Twaalf zorgeloze jaren bracht hij door in Frankrijk, mede mogelijk gemaakt door een fortuinlijk huwelijk. Dat geluk werd wreed verstoord door de Kreuger Crash van 1932. Die wierp Nystroem terug op zichzelf, en noodzaakte een terugkeer naar Zweden om geld te verdienen. Dat deed hij als muziekcriticus en componist.

Het eerste werk dat hij meebracht uit Frankrijk was de Sinfonia Breve uit 1931. Het is een compact werk waarin neo-barokke polyfonie gepaard wordt aan romantische esthetiek, met gelaagde ritmiek en felle dissonanten - in het Zweden van die tijd een gewaagd modernisme. Het was dan ook geen onverdeeld succes. In zijn volgende werken geeft Nystroem steeds meer ruimte aan een romantische lyriek, gecombineerd met een buitenmuzikaal element: zijn liefde voor de zee. In 1948 culmineerde dat in de Sinfonia del Mare, waarvan het centrale deel een vocale zetting is van het gedicht Det enda van de dichter Ebba Lindqvist – een liefdesverklaring aan de zee. Deze symfonie, zijn vierde, was van meet af aan een succes in zijn vaderland. Buiten Zweden zijn we aangewezen op geluidsdragers: hiermee verschijnt de vierde cd-opname van het werk.

Deze cd markeert tevens de completering van een symfonische Nystroem-cyclus op het label BIS. Begonnen door Paavo Järvi (2 & 5), voortgezet door B Tommy Andersson (4 & 6) en nu voltooid door Christoph König (1 & 3), maar steeds met het orkest van Malmö als constante factor. Nystroem heeft zijn symfonieën geen nummers meegegeven, maar namen. Als we een verlorengeraakte jeugdsymfonie niet meerekenen komen we tot de volgende lijst. De tijden hebben betrekking op bovengenoemde registraties.

Sinfonia breve (nr. 1) (1931) 20’
Sinfonia espressiva (nr. 2) (1935) 37’
Sinfonia del Mare (nr. 3) (1948) 37’
Sinfonia Shakes peariana (nr. 4) (1951/52) 25’
Sinfonia seria (nr. 5) (1963) 27’
Sinfonia tramontana (nr. 6) (1965) 28’

Er is ook nog een Sinfonia Concertante voor cello en orkest, eveneens opgenomen door BIS. Ook al zullen we de Sinfonia del Mare op de internationale concertpodia nauwelijks ontmoeten, toch krijgt Gösta Nystroem in discografisch opzicht de roem die hij verdient. Wie Sibelius, Nielsen en Alfvén een warm hart toedraagt weet zich hier verzekerd van een indrukwekkend stuk muziek dat de componist vanuit zijn tenen neerschreef. De uitvoering door Malena Ernman, het orkest van Malmö en dirigent Christoph König laat niets te wensen over. De opnamekwaliteit overtreft uiteraard alle voorafgaande. De speelduur is niet al te genereus, maar te oordelen naar bovenstaand lijstje zit er ooit een heruitgave van de complete orkestwerken van Nystroem op drie cd’s in het verschiet. Wacht u daar niet op, maar geniet van de Sinfonia del Mare. Gösta Nystroem verdient het.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links