CD-recensie

© Siebe Riedstra, april 2022

Het muzikale DNA van Erik van Nevel is doordrenkt van het gregoriaans, en daardoor kan hij zich iets permitteren dat strikt genomen tegen de regels is. Hij maakt vierstemmige polyfone koorzettingen van eenstemmige gregoriaanse gezangen. Onder de titel Upon the Chant worden ze op deze cd gezongen door het vocale ensemble Currende, door hem in 1974 opgericht. De naam ontleende Currende aan de bedelstudenten die in de middeleeuwen al zingend van deur tot deur trokken. Erik (1956) is de jongere neef van Paul van Nevel (1946), in wiens Huelgas Ensemble hij regelmatig meezong.

De cd is ontstaan op verzoek van en in hechte samenwerking met de vocalisten uit Currende. Renate Weytjens, een van de twee sopranen, staat in het colofon te boek als producer en verantwoordelijke voor musicologische research, editing en logistiek - geen geringe opgave wanneer je daarnaast ook nog je partij moet zingen. Wat Erik van Nevel hier gedaan heeft is heel simpel te omschrijven. In zijn eigen woorden: 'Ik was al een aantal jaren geleden begonnen met gregoriaanse melodieën voor de zangers van mijn ensemble uitdagender te maken. Vierstemming, in plaats van éénstemmig - denk maar aan hoe Gregoriaans soms met orgelbegeleiding wordt gezongen. Geleidelijk aan begonnen we die bewerkingen ook op concerten te gebruiken. Dan zongen we bijvoorbeeld eerst de gregoriaanse versie, gevolgd door de polyfone.' In de spaarzame toelichting bij de cd (alleen Engels) lezen we dat leden van Currende er op aandrongen om deze bewerkingen gebundeld op cd uit te brengen.

Het resultaat valt in drie tranches uiteen. Begonnen wordt met een dertiental bekende gregoriaanse gezangen: Ave Maria, Ave Maris Stella, Salve Regina, etc. Daarop volgt een miszetting onder de titel Missa de Angelis (zonder Credo). De cd wordt afgesloten met een Missa de Requiem, waarin na het Agnus Dei nog de wonderschone delen Lux aeterna en In Paradisum gezet zijn. Het muzikale idioom komt in grote trekken overeen met dat van componisten als Duruflé, Pärt, Lauridsen en Whitacre - welluidende muziek die wortelt in oude tradities en hier en daar spannend wordt door prettig schurende dissonanten. Van Nevel voegt er echter wel een uiterst belangrijk aspect aan toe: hij houdt zich streng aan de voorgeschreven noten en tekst van het gregoriaans, inclusief het originele ritme. In het boekje zijn alle Latijnse teksten met Engelse vertaling afgedrukt.

Het resultaat is zonder meer wonderschoon. Currende bestaat hier uit slechts acht vocalisten die duidelijk tot op de nanometer op elkaar zijn ingezongen. In de weldadige akoestiek van de Sint-Jan-de-Doper in Leuven is een opname gerealiseerd die in al zijn eenvoud diep ontroert. Zie maar eens of u het droog houdt tijdens het afsluitende In Paradisum.

index