CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, april 2013

 

   
 
 

 

 

 

 

 

 
   
   
   
   
   
   

Markus Stockhausen and the Metropole Orkest

(M.) Stockhausen: Yin - Yang - Tanzendes Licht - Felice

Markus Stockhausen (trompet),
Metropole Orkest o.l.v. Jules Buckley

Intuition INT 3437 • 61' •

Live-opname: 25 juni 2011,
Muziekgebouw aan het IJ, Amsterdam

 

 

(M.) Stockhausen: Sensitive Material part 1-6

Markus Stockhausen (trompet), Martin Fondse en
Bart van Dongen (keyboards), Yonga Sun (drums), Richard van Kruysdijk (elektronica),
Andreas van Zoelen (bas- & baritonsax),
Miguel Boelens (alt- & sopraansax),
Herman van Haaren (viool), Jacqueline Hamelink (cello), Hans Sparla (trombone, accordeon)

IGR 03 • 48' •

Live-opname: 11 november 2011,
Festival November Music, Den Bosch

Markus Stockhausen:
New Colours of Piccolo Trumpet

Fasch: Trompetconcert in D

Krol: Magnificat-Variationen

(L.) Mozart: Trompetconcert in D

Bach: Brandenburgs Concert nr. 2 in F, BWV 1047

(M.) Stockhausen: Wanderer I - II - III - Entfernung, verbindende improvisaties

Markus Stockhausen (trompet), Detmolder Kammerorchester o.l.v. Christoph Poppen

EMI Classics 31832 • 61' •

Opname: juni 1992,
Evangelische Kirche, Schlangen (D)


Karlheinz Stockhausen (1928-2007) was niet alleen componist, maar ook de vader van zes kinderen, van wie er vier een muzikale carrière kozen. De twee bekendste zijn Markus (1957) uit zijn eerste huwelijk met Doris Andreae, en Simon (1967), uit het tweede huwelijk met Mary Bauermeister, actief in de beeldende kunsten met 'performances' in het Stedelijk Museum te Amsterdam en New York. Markus speelt trompet, Simon saxofoon en synthesizer. Beide hebben belangrijke rollen toebedeeld gekregen in de scheppingen van papa, met name in de kolossale operacyclus 'Licht'.

Markus studeerde piano en trompet (klassiek zowel als jazz) in Keulen. Zijn debuut als trompettist maakte hij in 1976 in Sirius van Karlheinz . De intensieve samenwerking met zijn vader duurde tot het begin van de jaren 1990. Daarnaast was Markus actief als jazztrompettist met partners als Jasper van 't Hof, Gary Peacock, en zijn zus Majella. Als componist heeft hij veel samengewerkt met zijn jongere halfbroer Simon, in theatrale producties, toneel- en filmmuziek. Sinds 1996 doceert hij aan de Hochschule für Musik in Keulen.

In Nederland was Markus Stockhausen in 2011 betrokken bij twee projecten die een live-opname op cd voortgebracht hebben, en het leek me aardig om als aanvulling een wat oudere cd uit de kast te trekken die alleen nog 'antiquarisch' verkregen kan worden, maar die wel perfect illustreert hoe deze eigenzinnige - want dat is hij - musicus te werk gaat. Dat twintig jaar oudere schijfje heet New Colours of Piccolo Trumpet, en de nieuwe kleuren stralen niet door de repertoirekeuze, maar door de presentatie. Markus maakt van dit trompetgebeuren een soort schilderijententoonstelling. Tussen de klassieke concerten plaatsts hij 'Wanderungen' van het ene stuk naar het andere. Die wandelingen zijn op geen enkele manier gerelateerd aan het klassieke materiaal dat ze moeten koppelen. Ze zijn ook geen jazz, een ritmesectie ontbreekt. De beste omschrijving is hoop ik 'ambient music', een wat zweverige omschrijving die het midden houdt tussen hedendaagse klassieke muziek, jazz en wereldmuziek.
Met die omschrijving zijn we meteen beland bij de recente cd die werd gemaakt in het Muziekgebouw aan het IJ, afgaande op de datum een Holland Festival productie, opgenomen door de publieke omroep. Markus Stockhausen werkte daar samen met het Metropole Orkest, en zo'n samenwerking betekent dat er op de specifieke samenstelling van het orkest moet worden ingespeeld. Die specificiteit bestaat uit de mix van een tamelijk uitgebreide strijkersbezetting met een volledige bigband, aangevuld met houtblazers en een volwassen ritmesectie. Voor een componist als Stockhausen een bezetting om je vingers bij af te likken.

In 2007 schreef hij voor Camerata Bern en het Swiss Jazz Orchestra een stuk van een half uur, Tanzendes Licht (een titel die zijn vader had kunnen bedenken). Voor de veel grotere bezetting van het Metropole Orkest maakte hij in 2011 een nieuwe versie. Stockhausen neemt als uitgangspunt een simpel (nou ja, simpel?) repeterend motiefje in 9/8 maat, waarop al het klinkende materiaal is gebaseerd. Twee nieuwe stukken nam hij mee naar het Muziekgebouw, Yin en Yang, uitleg overbodig. Jammer dat de uitstekende saxofoonsolisten niet even met naam en toenaam vermeld worden - het boekje geeft wel de volledige orkestbezetting, maar ja, daar mogen we kiezen uit maar liefst vijf saxofonisten. Ik mag aannemen dat de groovy solo op elektrische viool in Yang gespeeld wordt door concertmeester Arlia de Ruiter - grote klasse.

Een jaar eerder kwam Markus Stockhausen naar 's Hertogenbosch om de samenwerking aan te gaan met het Brabants Ensemble voor Adventurous Music, kortweg BEAM. De omvang van zo'n ensemble (tien mensen) dicteert een heel andere aanpak, en biedt natuuurlijk ook veel meer individuele vrijheid. Bovendien is iedere instrumentalist verbonden aan de electronische manipulator - de laptop als muziekinstrument. Het klinkend resultaat is indrukwekkend, vooral wanneer je bedenkt dat alles op die ene avond (11-11-11) moest gebeuren. Intuitive Music is het toegepaste etiket. Een sleutelwoord voor het musiceren van Markus Stockhausen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links