CD-recensie

© Siebe Riedstra, november 2023

De philharmonie zuidnederland viert in 2023 het tienjarig bestaan, voortgekomen uit een fusie van Het Brabants Orkest (HBO) en het Limburgs Symfonieorkest (LSO). Gekozen werd voor een logistiek die uitgaat van de twee oude standplaatsen, Eindhoven en Maastricht, met een bezetting van twee maal een kleiner en eenmaal een groot orkest, aangevuld met activiteiten voor ensembles. Een niet onbelangrijke beslissing werd genomen in 2022, toen het orkest de Maastrichtse huisvesting in het Theater aan het Vrijthof verruilde voor de verbouwde Sint-Theresiakerk. Het orkest huurt daar 1800 m² repetitieruimte in de kerk en 1800 m² kantoorruimte; de nieuwe locatie kreeg de naam Opus 9. In Eindhoven blijft het orkest gebruik maken van een deel van het Muziekgebouw. Om de feestvreugde extra luister bij te zetten besloot men de naam van het orkest, philharmonie zuidnederland (kleine letters) te vervangen door Philzuid (met hoofdletter).

De leiding van het orkest is vanaf het begin in handen van Stefan Rosu als intendant (een unieke titel in het Nederlandse orkestenlandschap). Dat houdt in dat hij sturing geeft aan zowel de artistieke als de zakelijke kant. De muzikale leiding berustte tussen 2016 en 2021 bij Dmitri Liss, een uitstekende orkestpedagoog (en al ruim een kwart eeuw chef-dirigent van het Ural Philharmonic in Jekaterinenburg). Hij werd in 2021 opgevolgd door de Brit Duncan Ward (1989).

Vanaf 2018 heeft het orkest cd's uitgebracht op het label Fuga Libera. Onder leiding van Dmitri Liss verschenen drie titels, met werken van Tsjaikovski plus Wagner, Berlioz plus Hendrik Andriessen en Sjostakovitsj plus Olga Victorova (1960), de echtgenote van de dirigent. De volgende twee albums verschenen in 2022 en 2023 en worden gedirigeerd door Duncan Ward die zich tevens presenteert als componist. Ward neemt zijn activiteiten als componist bloedserieus en wordt daarin gesteund door het respectabele uitgevershuis Edition Peters in Leipzig. Waar de componist Ward toe in staat is kunt u beluisteren op zijn website. Een zeer indrukwekkende prestatie is daar te horen in de vorm van een gelegenheidswerk voor de viering van de honderdste geboortedag van Nelson Mandela, uitgevoerd door het Zuidafrikaans jeugdorkest, dat niet alleen speelt maar ook zingt en beweegt. Een werk waarmee hij bewijst dat diversiteit ook vanzelfsprekend kan zijn. Jammer dat in het boekje met meerdere lege bladzijden geen informatie over deze getalenteerde muzikant werd opgenomen.

Met zijn Philzuid laat een bloedjonge Ward horen dat hij dit orkest in een veelheid van stijlen weet te leiden. Niet alleen ijzeren repertoire als La Mer van Debussy, de Enigma-variaties van Elgar en de Danssuite van Bartok, maar ook minder bekende componisten als Koechlin en Milhaud. Naast de discografische première van zijn eigen Fumes presenteert hij een eerste opname van Peacock Tales van Anders Hillborg (1954). Hillborg schreef dit werk in 1998 als een volwassen klarinetconcert met choreografie voor Martin Fröst. Sindsdien heeft hij er een aantal kortere bewerkingen van gemaakt, waaronder deze Millenniumversie van een kwartier, die hier in een nieuwe gedaante voor sopraansax wordt gespeeld door Valentine Michaud - de beeldopname is te vinden op YouTube.

Het betreft hier louter live-opnamen, waarbij opvalt dat de diverse locaties naadloos aan elkaar zijn gemonteerd door niemand minder dan producer Jacob Händel, die gezorgd heeft voor een indrukwekkende luisterervaring. Al met al een verrassende kennismaking met Duncan Ward en de vrouw/manschappen van Philzuid.

index