CD-recensie
© Siebe Riedstra, oktober 2018
Mendelssohn: Concert voor viool, piano en strijkorkest in d, MWV 04 - Strijkkwintet nr. 2 in Bes, op. 87 (versie voor strijkorkest) Antje Weithaas (viool), Alexander Lonquich (piano), Camerata Bern |  |
De muziekgeschiedenis kent maar een handvol vroegrijpe componisten: Mozart, Mendelssohn, Glazoenov en Sjostakovitsj. Mozart schreef zijn symfonie in A op achttienjarige leeftijd. De Ouverture tot A Midsummer Night's Dream is het product van de zeventienjarige Mendelssohn. Glazoenov was zestien toen zijn Eerste symfonie werd uitgevoerd. Zijn sterleerling, Dmitri Sjostakovitsj was negentien toen zijn Eerste symfonie in première ging.
Van deze vier wonderwerken is de Midzomernachtsdroom-ouverture van Mendelssohn zonder enige twijfel het meest geliefd geworden. Opvallend is dat Mozart zowel als Sjostakovitsj na een indrukwekkende start het ene na het andere meesterwerk componeerden en zich alsmaar bleven ontwikkelen. Mendelssohn en Glazoenov hadden al jong hun muzikale taal gevonden en hielden zich er aan. Nu is die conclusie in het geval van Mendelssohn niet eerlijk, want hij stierf (net als Mozart) voordat hij de kans kreeg om aan het nageslacht te laten horen waartoe hij nog meer in staat was. Glazoenov werd zeventig en herhaalde het kunstje zolang hij leefde, maar was slim genoeg om de saxofoon in zijn oeuvre te betrekken.
Felix Mendelssohn had voor zijn zeventiende al een groot oeuvre bij elkaar geschreven. Als kind van een steenrijke bankier kon hij beschikken over de beste leraren en een huisorkest voor speciale gelegenheden. Op zondagen werden zijn composities voor een select publiek in zijn ouderlijk huis voorgesteld. Het orkest bestond uit een groepje strijkers, en het klinkend resultaat hebben we leren kennen als de Streichersymphonien, plus een handvol concerten voor viool en piano met begeleiding van strijkers. Bovendien schreef hij als zestienjarige een octet (voor twee strijkkwartetten) dat zijn gelijke niet kent.
Op deze cd worden twee werken uit Mendelssohns eerste en laatste scheppingasfase verenigd in ongebruikelijke versies. Het Concert voor viool en piano, oorspronkelijke geschreven met begeleiding van strijkorkest, word hier uitgevoerd in de uitgebreide zetting met blazers en piano. Het Tweede strijkkwintet wordt gespeeeld in een zetting voor strijkorkest; de bewerker wordt niet vermeld dus mag men aannemen dat de oorspronkelijke partituur wordt gespeeld met aanvulling van een contrabaspartij. Camerata Bern is een flexibel ensemble dat werkt zonder dirigent, maar met een aanvoerend muzikaal leider. Antje Weithaas heeft die functie sinds 2010 vervuld, en wordt vanaf het seizoen 2018/19 opgevolgd door Patricia Kopatchinskaya.
Niet alleen door de afwijkende bezettingen, maar vooral door de uitstekende uitvoeringen, is deze cd een aanrader. Met name in het eerste deel van het Concert voor viool en piano leveren Weithaas en Lonquich een staaltje Mendelssohniaanse virtuositeit dat zijn gelijke niet kent.