CD-recensie
© Siebe Riedstra, juni 2011
 |
Matthews: Alphabycicle Order – Hoornconcert
Children’s Choir, Henry Goodman (verteller), The Hallé Orchestra o.l.v. Edward Gardner (Alphabycicle Order)
Richard Watkins ( hoorn), The Hallé Orchestra o.l.v. Mark Elder
Hallé CD HLL 7515 • 54 •
 |
|
| Colin Matthews |
Colin Matthews (1946) geniet de status van ‘elder statesman’ in het Britse muziekleven en is ook in Nederland niet geheel onbekend. Op deze website kunt u hem vinden onder de bespreking van Horizon 1, een uitgave van het Concertgebouworkest, met zijn opdrachtwerk Turning Point. Zijn naam duikt altijd op wanneer de voltooide Tiende symfonie van Gustav Mahler in de versie van Deryck Cooke ter sprake komt – Cooke werkte daartoe samen met Berthold Goldschmidt en de broers David en Matthew Collins. Maar Colin Matthews is ook de oprichter en producer van het platenlabel NMC, New Music Cassettes; die cassettes zijn inmiddels uitgestorven, maar de cd’s van NMC zijn nog springlevend. Ook als opnameleider deed Matthews van zich spreken, hij is de producer van een klassieke tophit: de Derde symfonie van Gorecki, in de vertolking van Dawn Upshaw op het label Nonesuch. O ja, hij heeft ook nog The Planets van Gustav Holst voltooid, en Simon Rattle heeft daar met zijn Berlijnse orkest een productie aan gewijd.
Eén ding is duidelijk, Colin Matthews is een muzikale duizendpoot; naast bovengenoemde activiteiten heeft hij zitting in, of geeft leiding aan, besturen van de Britten Foundation en de Holst Foundation, om er maar twee uit te pikken. Dat de man aan componeren toekomt mag een wonder heten. Maar componeren doet hij als de beste, in een idioom dat de tand des tijds tot dusver goed heeft doorstaan. In oktober 2001 werd hij ‘associate composer’ van het Hallé Orchestra in Manchester; chef-dirigent Mark Elder was een jaar eerder aangetreden en zorgde voor de uitnodiging. Het eerste klinkende resultaat was een orkestratie van de 24 Préludes voor piano van Claude Debussy, uitgebracht op het huislabel van het orkest. Twee eigen composities krijgen op deze nieuwe cd hun plaatpremière, het Hoornconcert en een opdrachtwerk van het Hallé, Alphabycicle Order.
Colin Matthews is intensief betrokken bij de nalatenschap van Britten, als voorzitter van de Britten Estate en als Music Director van de Britten-Pears Foundation. Benjamin Britten had geen leerlingen, en Matthews studeerde bij Nicholas Maw. In 1942 maakte Benjamin Britten kennis met de meesterhoornist Dennis Brain. Voor hem en zijn partner Peter Pears schreef hij een jaar later de Serenade voor tenor, hoorn en strijkorkest. Het ligt voor de hand om te veronderstellen dat een hoornconcert voor Brain alleen maar een kwestie van tijd was, maar die tijd was hen niet gegund. Dennis Brain kwam door een auto-ongeluk om het leven in 1957 – hij was 36 jaar oud.
Door het Hoornconcert van Matthews waart de geest van Britten. Waar dat precies aan ligt is moeilijk te duiden, maar je hoort het onmiddellijk. Het is een werk met theatrale elementen: de eerste klanken komen uit de verte, waar de voltallige hoorngroep van het orkest samen met de solist van achter het podium signalen laat horen. Eenmaal op het podium aangeland neemt de hoorn ons mee op een reis die voert naar een wereld vol nostalgie, een plek waar zeker geen plaats is voor de schetterende klanken die de hoorn normaal gesproken karakteriseren. In een interview noemt Matthews dit zelf ‘my dark music’ – ‘als ik me voorneem om een vrolijk stuk te schrijven komen er onvermijdelijk zwarte klanken uit mijn pen’.
Het tweede werk op deze cd bewijst dat hij wel degelijk in staat is tot opgewekte geluiden – zij het met hier en daar een dreigend randje. Alphabycicle Order, is een ogenschijnlijk onbezorgde cantate voor kinderkoor en orkest. De tekst is gebaseerd op gedichten voor kinderen van Christopher Reid. Zesentwintig in getal, één voor elke letter van het alfabet, van Alphabycicle via Fountain-Climbing en Xylophonophobia tot ZagZig. Teksten die de hersens van kinderen zowel als volwassenen kietelen, met slimme woordspelingen maar ook griezelhumor à la Roald Dahl. Eén voorbeeld:
| Nose-bush | Neuzenstruik |
It’s a very rare specimen, |
‘t Is een zeldzame soort,
|
Matthews heeft de grillige humor van Reid omgezet in intrigerende klanken, voor kinderkoor, spreekstem en een orkest met een speelgoedwinkel vol slaginstrumenten. Gelukkig zijn alle teksten in het boekje afgedrukt. Alleen al om die reden is deze cd de moeite van het aanschaffen waard. De opname werd gemaakt tijdens de wereldpremière, en ze wordt gedirigeerd door de jonge Britse dirigent Edward Gardner. Gardner is de kersverse ‘music director’ van de English National Opera, een positie die zijn voorganger Mark Elder een solide reputatie bezorgde.
Dit is alweer een juweeltje aan de kroon van het Hallé label, met eigentijdse muziek die jong en oud op ideeën brengt en aan het denken zet. Om Colin Matthews te citeren: ‘I am not interested in writing accessible music, I want to write music that matters’ – ‘Toegankelijke muziek interesseert me niet, ik wil muziek schrijven die er toe doet’. Deze schijf levert het bewijs.