CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, juli 2015

 

Martinu: Rhapsody-Concerto voor altviool en orkest - 3 Madrigalen voor viool en altviool - Duo nr. 2 voor viool en altviool - Altvioolsonate

Maxim Rysanov (altviool), Alexander Sitkovetsky (viool), Katya Apekisheva (piano), BBC Symphony Orchestra o.l.v. Jirí Belohlávek

BIS-2030 68' (sacd)

Live-opname: 10 november 2011, Barbican Hall, Londen (Concert)

Opname: december 2012, Potton Hall, Suffolk

 

Dankzij zijn opera's is Leos Janácek in de tweede helft van de twintigste eeuw de derde beroemde Tsjechische componist geworden, na Smetana en Dvorák. Hoe lang gaat het nog duren voor we Bohuslav Martinu (1890-1959) aan dat driemanschap mogen toevoegen? Het lijkt erop dat Martinu het slachtoffer is geworden van zijn eigen werkdrift. Net als Julius Röntgen bekommerde hij zich niet meer om een voltooide partituur, maar begon hij meteen aan de volgende. Alleen in de laatste twee decennia van zijn leven, na een bijna fatale val van een balkon in 1946, zorgde het noodlot voor een rem op de productie. Juist in die laatste scheppingsperiode zijn een aantal meesterlijke stukken ontstaan, waaronder de Zesde Symfonie, de Fresco's en het hier opgenomen Rhapsody-Concert voor altviool en orkest. Gelukkig heeft dit concert mee kunnen liften op het succes van een schare altviolisten die we de afgelopen halve eeuw alsmaar hebben zien uitdijen. Maxim Rysanov is dan ook niet de eerste die dit werk aan de catalogus toevoegt, hij werd al in 1982 voorafgegaan door Josef Suk. Inmiddels hebben ook Rivka Golani, Bohuslav Matoutsjek (hier besproken), Nobuko Imai (eveneens voor het label BIS) en Tabea Zimmermann hun visie gepubliceerd.

Rysanov is live opgenomen in de Londense Barbican Hall, een zaal waarin het voor het publiek niet prettig luisteren is. Raar eigenlijk, zo'n wereldstad zonder fatsoenlijke concertzaal. In zijn enthousiaste aanbeveling van deze cd trekt Norman Lebrecht punten af voor de slechte akoestiek. Ik kan dat niet met hem eens zijn. Bij Mahler en Bruckner laat zo'n zaal zich zeker negatief gelden omdat het geluid ook in de opname nergens heen kan. Maar bij een bescheiden orkestbezetting als deze, en een geheel andere uitgangspositie werkt de droge akoestiek zelfs in het voordeel van de solist. Immers, de microfoons zitten er bovenop om publiekslawaai te elimineren, en zo wordt ieder detail haarscherp hoorbaar.

Voor de rest van deze uitgave trok Maxim Rysanov met zijn partners naar Suffolk om daar onder ideale omstandigheden drie belangrijke kamermuziekwerken op te nemen. De drie Madrigalen voor viool en altviool uit 1947 behoren tot het eerste dat Martinu na zijn ongeval uit zijn pen kreeg. Samen met het Duo uit 1950 zijn dit stukken die in dit repertoire met de Duo's van Mozart tot de absolute top mogen worden gerekend. En zou het toeval zijn dat zowel Martinu als Sjostakovitsj hun kamermuzikale leven afsloten met een hartverscheurende altvioolsonate?

Deze cd is gedeeltelijk identiek met een uitgave op het label Supraphon die ik hier eveneens heb besproken. Alexander Besa speelt daarop dezelfde kamermuziekwerken, maar het Concert maakt plaats voor een stuk waarin de altviool slechts ondergeschikt is, de Chamber Music nr. 1 uit Martinu's laatste levensjaar. Vergelijken heeft dus niet zoveel zin, maar als slotconclusie mag luiden dat we in Maxim Rysonov een altviolist van wereldklasse horen. En mede door de schitterende opname is het juist die laatste altvioolsonate die nog lang naresoneert en je nog weer eens met je neus op de feiten drukt: Martinu is echt de vierde reus in de rij die begint bij Smetana.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links