CD-recensie

© Siebe Riedstra, mei 2021

Sinds de aanstelling van Mirga Grazinyté-Tyla als chef-dirigent van het City of Birmingham Symphony Orchestra mag de muziekliefhebber zich verheugen op de kennismaking met nieuw en prikkelend repertoire, en dat nog wel op DG, een label dat de laatste jaren nu niet bepaald heeft uitgeblonken door zin voor avontuur. Zo mochten we in 2019 kennismaken met een portret-cd van een landgenote van deze in Litouwen geboren maestra, Raminta Serksnyté. Een extra verrassing was het feit dat het grootste werk op die uitgave, het cantate-oratorium Songs of Sunset and Dawn , niet gedirigeerd werd door Mirga, maar door collega-landgenote Giedre Slekyté. Zij leverde een formidabele prestatie, een goede reden om haar met belangstelling te volgen. Dat zal men bij het Nederlands Philharmonisch Orkest ook gedacht hebben, want daar maakte ze in 2020 haar debuut - helaas zonder publiek.

In de zomer van 2020 had Slekyté meer geluk. Tussen 28 en 30 juli nam ze voor het label Ondine een cd op met werken van haar landgenote Zibuoklé Martinaityté, geboren in 1973; niet in Litouwen, maar in St. Petersburg uit Litouwse ouders, en opgegroeid in Kaunas, de tweede stad van Litouwen. Martinaityté studeerde in Vilnius compositie bij Bronius Katavicius, en na de Litouwse onafhankelijkheidsverklaring vestigde ze zich tien jaar in New York. Tegenwoordig verdeelt ze haar tijd tussen New York, Vilnius en internationale activiteiten. Ze maakte haar discografische debuut met een werk voor pianotrio en elektronica, In Search of Lost Beauty, een kolossaal werk van zeventig minuten, dat door de toegevoegde elektronica een bijna symfonische allure heeft gekregen.

Met de hier te bespreken uitgave maakt Martinaityté haar orkestdebuut met vier werken, die ontstonden tussen 2013 en 2019. Martinaityté is bepaald niet eenkennig in haar muzikale interesses, en heeft zich kennelijk verdiept in zowel het Franse spectralisme van Grisey als het Baltische minimalisme van Pärt. Wat daarbij opvalt is dat dissonanten geen hoofdrol spelen en dat het minimale nergens voorspelbaar wordt. Opmerkelijk is haar bijna Straussiaanse talent voor orkestratie, gecombineerd met een ingeworteld instinct voor de grote lijn.

De drie stukken waarmee de cd opent vallen onder de bovenbeschreven karakteristiek. Door de aard van de bezetting - strijkorkest en piano - valt het laatste werk buiten deze categorie. Chiaroscuro Trilogy is geen pianoconcert, maar een partituur met een obligate orkestpartij voor de piano. De minimalistische invloed van Pärt is hier duidelijk waar te nemen, maar Martinaityté laat zich geen seconde verleiden tot 'New-Age geneuzel'.

Al luisterend wordt duidelijk dat Giedre Slekyté en de beide Litouwse orkesten deze muziek in hun hart hebben gesloten. De zeer uitgebreide en vakkundige toelichting van Frank J. Oteri beslaat vijf pagina's (alleen Engels) en de opname is zoals altijd bij Ondine tot in de puntjes verzorgd. Labelchef Reijo Kiilunen heeft in moeilijke tijden een topprestatie geleverd.

index