CD-recensie
© Siebe Riedstra, april 2018
Ladder of Escape 16 - Electric Language - Wiek Hijmans Feldman: The Possibility of a New Work for Electric Guitar Wolff: Another Possibility Altena: Language Hirs: article 6 [waves] Ablinger: (Backgrounds) Hijmans: Victus Mehinovic: Interstitial Sketch Kyriakides: MacGuffin Cameron: Tree Ferns Wiek Hijmans (elektrische gitaar) |  |
In 2014 verscheen Ladder of Escape 11 in tandem met een heruitgave van nummer 1. In de bespreking van die cd heb ik iets verteld over de oorsprong van het idee: 'Sieuwert Verster, oprichter en eenmansbaas van het label Attacca ging eind jaren tachtig in de aanval tegen de gemakzucht van het virtuozendom. Altijd weer hetzelfde repertoire, steeds een beetje sneller en een beetje gladder - dat moest anders. Via deze ontsnappingsladder bood hij Harry Sparnaay als eerste de gelegenheid om te laten horen hoe. Nieuwe stukken en nieuwe technieken vieren hoogtij in een serie die hier zijn elfde uitgave heeft bereikt.'
Sinds 2014 is er ieder jaar een nieuw deel in de serie verschenen, en dus ziin we in 2018 aangeland bij deel 16. Slimme lezers zullen opmerken dat ik niet kan tellen, maar uit bijgelovige overwegingen heeft Sieuwert deel 13 overgeslagen. Besprekingen van die afleveringen kunt u hier nalezen door in de zoekbalk Ladder en het bijbehorende nummer in te tikken.
Op aflevering 16 bespeelt Wiek Hijmans (1967) de elektrische gitaar. De cd kwam tot stand door een crowdfunding die onderbouwd werd met een zinnig verhaal, waaruit ik een paar zinnen overneem. De cd begint met de eerste solocompositie voor elektrische gitaar ooit, uit 1966. Morton Feldman schreef het voor Christian Wolff en met de werktitel The Possibility for a New Work for Electric Guitar. Het werd niet uitgegeven en Christian Wolff bewaarde de muziek in zijn gitaarkoffer. Toen die werd gestolen nam iedereen aan dat het verloren was, en in 2004 schreef Christian Wolff voor Wiek Hijmans een compositie als in memoriam voor het stuk van Feldman. In 2009 maakte gitarist Seth Josel op basis van een herontdekte radio-opname een reconstructie van het werk van Feldman. Beide composities staan nu voor het eerst samen op een cd. Uit Wiek Hijmans' eigen generatie zijn de hedendaagse componisten Yannis Kyriakides, Rozalie Hirs en Allison Cameron vertegenwoordigd. Van Peter Ablinger klinkt een veertig seconden oerschreeuw van veertig seconden. Maarten Altena schreef Language, het 'titelstuk'. Een werk van de jonge Kroaat Vedran Mehinovic werd door Wiek Hijmans uit de Gaudeamus Academy geselecteerd en op verzoek van Sieuwert Verster nam Wiek Hijmans ook een eigen werk op.
Het eerste dat opvalt aan deze uitgave is de onwaarschijnlijk goede opnametechniek - wat ongetwijfeld te maken heeft met de aard van het medium. Akoestische omstandigheden spelen immers geen rol - de digitale informatie gaat direct naar de harde schijf. (Onwillekeurig denk ik terug aan de tijd dat stukjes geluidsband met de hand werden uitgeknipt en herplakt - monnikenwerk). De keuze van de stukken spreekt voor zichzelf, het zijn allemaal werken die iets persoonlijks betekenen voor Wiek Hijmans. Door het verhaal te laten beginnen bij Morton Feldman (1926-1987) en zijn vriend Christian Wolff (1934) krijgt de luisteraar het gevoel hier in een verslag van de ontwikkeling van de elektrische gitaar in de 'klassieke' muziek betrokken te worden. Het aardige daarbij is dat te horen is hoe die 'klassieke' muziek erodeert door de invloeden van pop en jazz. De avantgardistische geluiden van Feldman en Wolff klinken naar de houdbaarheidsdatum, en dat zou over een halve eeuw ook kunnen gelden voor MacGuffin van Yannis Kyriakides, volgens Hijmans 'de symfonie op deze cd'.
Beluistering van een cd als deze is een muzikale ontdekkingsreis, die memorabele momenten kan opleveren. Zo'n moment is article 6 [waves] van Rosalie Hirs (1965), die dichtend zowel als componerend door het leven gaat. Op Ladder 11, waarop Fie Schouten de basklarinet bespeelt, gebeurde hetzelfde - daar bleef Article 7 het oor achtervolgen. Muziek met een uitgesproken neiging tot contemplatie die je voor de verandering nu eens niet in slaap sust.
Wiek Hijmans heeft zijn sporen ruimschoots verdiend als improvisator en geregelde gast in ensembles als Asko|Schönberg, Nieuw Ensemble en bij alle grote orkesten. Hier houdt hij een gepassioneerd pleidooi voor zijn instrument, uitstekend toegelicht en schitterend opgenomen.