CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, september 2014

 

Kyr: The singer's ode - The cloud of unknowing - Songs of the soul

Esteli Gomez (sopraan), David Farwig (bariton), Conspirare, Victoria Bach Festival Orchestra o.l.v. Craig Hella Johnson

Harmonia Mundi HMU 807577 77'

Opname: juni 2013, Corpus Christi Performing Arts Centre, Corpus Christi, Texas

www.robertkyr.com

   

Wanneer u nog nooit van de Amerikaanse componist Robert Kyr (1952) hebt gehoord bent u vast niet de enige. Ondanks zijn gevorderde leeftijd ben ik hem niet eerder tegengekomen. Kyr heeft een kolossaal oeuvre bijeengeschreven, met maar liefst twaalf symfonieën, drie vioolconcerten en een vracht vocale werken. Vooral zijn koormuziek mag zich in de Verenigde Staten in een grote belangstelling verheugen. Dankzij de vruchtbare samenwerking tussen het kamerkoor Conspirare uit Austin, Texas en het label Harmonia Mundi wordt de internationale muziekwereld attent gemaakt op deze oudere nieuwkomer.

De opening van deze cd doet meteen de oren spitsen: een goede ouverture. 'The singer's ode' is een zusje van Schuberts 'An die Musik', in een eenentwintigste-eeuwse incarnatie. Veertien jaar op streek in het nieuwe millennium zijn we al aardig gewend geraakt aan het nieuwe componeren, waarin de consument opnieuw centraal staat. Componisten die moeilijk doen moeten wijken voor scheppers van rustgevende creaties, liefst met een hypnotiserende ondertoon. We kennen ze inmiddels door hun opmerkelijke succesverhalen: Philip Glass, Simeon ten Holt, Ludovico Einaudi met instrumentale werken. Arvo Pärt, Eric Whitacre, Morten Lauridsen vooral met werken voor koor.

De spirituele koormuziek bloeit als nooit tevoren - van Estland tot de Verenigde Staten, ofwel van Arvo Pärt tot Morten Lauridsen. Daarmee noem ik meteen twee componisten die de afgelopen decennia voor een omwenteling in het hedendaagse componeren hebben gezorgd, en in het verlengde daarvan voor een even grote omwenteling in de uitvoeringspraktijk. Ineens zien we links en rechts en ver achter de horizon koren en ensembles opspringen die ons deze muziek willen laten horen. Een opmerkelijk fenomeen in een tijd van gejeremieer over de teloorgang van de 'klassieke muziek'. Kennelijk zijn er genoeg enthousiaste zangers te vinden die zich willen inspannen voor eigentijdse klanken die ze ook nog begrijpen.

Luisteren naar deze muziek is een genot, maar net als met andere genotmiddelen moet je er zuinig mee omgaan. Eén bonbon van Leonidas is verukkelijk, maar een hele doos? En daarmee raken we aan de essentie van dit componeren. Tientallen jaren werden onze oren geteisterd door de lelijkste geluiden die je kon verzinnen. Nu worden ze doodgeknuffeld door een combinatie van het pure van Josquin met de sensuele parallelle tertsen en sexten van Der Rosenkavalier. Voor de een is het genieten, voor de ander kan het teiltje niet snel genoeg worden aangesleept.

Daarom verdient het aanbeveling om de beide grote werken op deze uitgave los van elkaar te beluisteren. In de 'Songs of the Soul' zocht Kyr inspiratie bij Bachs cantates, en in het schitterende openingskoor werkt dat wonderen. Wanneer we drie kwartier later nog steeds verwijlen in gedragen sferen begint er wellicht voor deze of gene iets te knagen. Bach componeerde schitterende adagio's, maar vergat zijn allegro's niet.

Dirigent Craig Hella Johnson en zijn koor Conspirare - niet samenzweren maar samen ademen - hebben deze partituren in hun hart gesloten, net als de beide solisten. Een extra compliment verdient de vormgeving, met een tekstboekje van veertig pagina's. Door de plastic behuizing wat ruimer te maken past het boekje in zijn jasje zonder eindeloos gefriemel. Robert Kryg had zich geen betere internationale introductie kunnen wensen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links