CD-recensie
© Siebe Riedstra, september 2012
 |
Music for a time of war
Ives: The unanswered question
Adams : The wound-dresser
Britten: Sinfonia da Requiem op. 20
Vaughan Williams: Symfonie nr. 4 in f
Sanford Sylvan (bariton), Oregon Symphony Orchestra o.l.v. Carlos Kalmar
Pentatone PTC 5186 393 • 78' • (sacd)
Live-opname: 7-8 mei 2011, Arlene Schnitzer Concert Hall, Portland, Oregon
Dit is een cd rond een thema, in dit geval oorlog vanuit verschillende invalshoeken. Op zich niet zo bijzonder, want cd’s rond een thema zijn er altijd geweest. Maar wat het boekje niet vermeldt is dat het hier om een concertprogramma gaat. Een programma dat zo onalledaags is dat de New Yorkse Carnegie Hall het verantwoordelijke orkest uit Portland, Oregon uitnodigde om het in 2011 te komen uitvoeren in een voorjaarsserie van zeven concerten, die het resultaat was van een wedstrijd in innovatief programmeren. Dat hebben we in het Concertgebouw in Amsterdam nog niet meegemaakt. Daar werd onlangs de serie The Classics gelanceerd, onder het motto ‘volle zalen, veel applaus’. Een lofwaardig streven dat er echter ook toe leidt dat prikkelende componisten niet meer welkom zijn.
Dit concert had een eerste helft met een heel andere missie: GEEN APPLAUS. Het begon met The unanswered question van Charles Ives, onmiddellijk gevolgd door The wound-dresser van John Adams, die overging in de Sinfonia da Requiem van Benjamin Britten. Wat deze werken verbindt is niet alleen het vage kopje oorlog. Het zijn ook drie volkomen eigenzinnige werken, die als het ware tegen de verdrukking in zijn ontstaan. Neem de Sinfonia da Requiem van Britten. Wie schrijft er nu een opdrachtwerk voor het duizendjarig bestaan van het Keizerrijk Japan en geeft het zo’n titel? Geen wonder dat de Japanners de pest in hadden en dat de Sinfonia de feestelijkheden niet heeft opgeluisterd.
Tijdens de concerten in Portland en de Carnegie Hall werd het publiek verzocht om het applaus uit te stellen tot het einde van de eerste helft, en stil te blijven tussen de werken. Na de pauze stond de Vierde Symfonie van Ralph Vaughan Williams op de lessenaars. Een werk dat volgens de componist niets met oorlog te maken heeft, maar dat desondanks de angstige spanning die aan het eind van de jaren 1930 voelbaar was perfect in klank wist om te zetten. Music for a time of war indeed. Oregon ligt aan de Amerikaanse westkust, direct ten noorden van California. Het orkest is gevestigd in de hoofdstad Portland, en maakte met dit programma zijn Carnegie Hall debuut. Het behoort niet tot de top tien van Amerikaanse orkesten, maar heeft zich de afgelopen decennia ontwikkeld tot een uitstekend ensemble, niet in de laatste plaats door de vorige chef-dirigent, James DePreist – een markante Afro-Amerikaanse persoonlijkheid met een polio-handicap, die in vroeger tijden regelmatig bij het Amsterdams Philharmonisch Orkest te gast was. Zijn opvolger Carlos Kalmar levert met deze cd een schitterend visitekaartje af en de opname in super-audio is om te zoenen.