CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, mei 2015

 

Horizon 6 - Koninklijk Concertgebouworkest Live

Glanert: Frenesia

(van der) Aa: Vioolconcert

Brewaeys: Symfonie nr. 6 - Along the Shores of Lorne

Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Xian Zhang (Glanert), Janine Jansen [viool], Vladimir Jurowski (Aa), David Robertson (Brewaeys, Symfonie), Otto Tausk (Brewaeys, Shores)

+ Bonus DVD:

(L.) Andriessen: Mysteriën

Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Mariss Jansons

RCO Live 15001 76' + 34' (sacd + dvd)

Live-opname: 23/24 jan. 2014 (Glanert), 6/7 nov. 2014 (Aa), 12 dec. 2014 (Brewaeys, Symfonie), 14 dec. 2012 (Brewaeys, Shores), 3 nov. 2013 (Andriessen)

   

In de serie Horizon van het Concertgebouworkest worden we op de hoogte gehouden van de recente activiteiten op het gebied van de eigentijdse muziek die het orkest veelal presenteert in de AAA serie. In deze zesde aflevering maken we naast de beide huiscomponisten Michel van der Aa en Detlev Glanert kennis met een nieuwe naam, de Vlaming Luc Brewaeys (1959). Door algemeen directeur Jan Raes binnengehaald en betiteld als een Belgische gigant. Daarmee heeft hij niets teveel gezegd, Brewaeys is niet alleen een man met een formidabel intellect die negen talen spreekt en de Sacre du Printemps uit zijn hoofd kent. Hij is ook een muzikale vulkaan die noten spuwt in foutloze partituren. Zoals hij zelf zegt: ik componeer niet aan de piano, maar aan de computer. Wat ik geschreven heb hoef ik niet aan de piano te controleren, ik hoor het in mijn hoofd. Wat hij daar hoort? 'Ik ben een Belgische componist in de zin dat ik twee culturen vermeng. De Romaanse, Franse cultuur, door mijn technische bagage van spectraliteit, de zin voor nieuwe timbres in het orkest, en anderzijds de gestiek van pakweg de Duitse school van Beethoven en Mahler.'

Brewaeys kreeg de opdracht om voor het KCO een werk te schrijven, maar in 2006 sloeg het noodlot keihard toe - diagnose kanker. Met een bovenmenselijk optimisme (ik heb gevoel voor tumor) houdt Brewaeys zich op de been, maar dat opdrachtwerk laat nog steeds op zich wachten. Gelukkig liet Raes zich niet weerhouden van zijn missie om deze internationaal belangrijke toondichter buiten Vlaanderen in de schijnwerpers te zetten. Na een 'last minute' vervangend werk in 2012 klonk in december 2014 voor het eerst de Zesde symfonie, zonder twijfel zijn belangrijkste partituur tot dan toe. Een werk waarin alles waar Brewaeys voor staat in samengebald wordt: de kleurenrijkdom van het spectralisme, de gedurfdheid in de ruimtelijke opstelling (de tweede violen hoog op de trappen achter het orkest) en de confrontatie met de elektronische manipulatie van de klank. En dat alles niet statisch en zweverig, maar met drive en een doelgerichtheid. Een meesterwerk.

Twee werken die al op voorhand tot meesterwerken waren uitgeroepen vinden we hier ook terug. Het Vioolconcert dat Michel van der Aa schreef voor Janine Jansen en het Orkestwerk dat Louis Andriessen voor het jubileum van het KCO vervaardigde. Van der Aa voldeed aan de verwachtingen met een volwassen concert (25 minuten!) waarin Janine Jansen alle kansen krijgt zonder de elektronische extra's waarin van der Aa normaal gesproken grossiert. Wat mij verbaast is de ielige orkestbezetting aan de blazerskant tegenover de forse strijkersbezetting. Geen kamerorkest maar ook geen volgroeid symfonieorkest, terwijl de partituur beslist wel symfonische allure heeft en daardoor toch wat bleekjes kleurt. Aan kinetische orkestrale brille is overigens geen gebrek. Van de andere huiscomponist, die ik hier al eens de knuffelcomponist van het KCO heb genoemd, horen we voor de derde keer in de serie Horizon een bijdrage. Detlev Glanert is een vakman met rijke ideeën die precies weet hoe hij zijn publiek moet bespelen.

Over de Mysteriën van Louis Andriessen is sinds de première meer geschreven dan er naar is geluisterd. Een recente poging van het Noord Nederlands Orkest om daar in Groningen iets aan te doen vermocht daar niets aan te veranderen met een publieke belangstelling die in tientallen uitgedrukt kon worden. Desalniettemin een prachtgelegenheid voor iedereen die er niet bij was of de televisiebeelden heeft gemist om in alle rust de eigen mening vast te stellen. En even stil te staan bij dat wondermooie componerende vader-en-zoon fenomeen: het was immers vader Hendrik die in 1963 zijn orkestsuite Mascherata componeerde voor het vijfenzeventigjarig jubileum van het Concertgebouworkest - vijf jaar voor de actie van de Notenkrakers waarin de zoon voorop liep. Om Louis Andriessen te citeren: het was de geest van mijn vader die zei 'doe het nou maar'.

De opnamekwaliteit is zoals we inmiddels verwachten, voortreffelijk. En voor die Zesde symfonie van Brewaeys moet u echt maar eens even gaan zitten. De man verdient het, en één ding weet u zeker: een betere uitvoering of opname zult u nooit meer te horen krijgen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links