CD-recensie
© Siebe Riedstra, november 2011
Naji Hakim – Kamermuzieken orgelwerken
 |
|
|
|
 |
Hakim: Paskeblomst (voor strijkkwartet) – Magnificat (voor sopraan en orgel) – Variations on Wie schön leuchtet der Morgenstern (voor viool en orgel) – Set me as a seal upon your heart (voor sopraan en orgel) – Capriccio (voor viool en orgel) – Amazing Grace (voor sopraan en orgel) – Die Taube )voor sopraan en strijkkwartet)
Rima Tawil (sopraan), Jean-Pilippe Kuzma (viool), Quatuor de la Chapelle Royale; Naji Hakim op het Beckerath-orgel van The American Church te Parijs
Signum SIGCD245 • 57 •
Hakim: Concert voor orgel en strijkorkest nr. 1 - nr. 3 – Magnificat (voor sopraan, viool en orgel) – Suite Rhapsodique (voor hoorn en orgel).
Naji Hakim (orgel, Concert nr. 1), Marie-Bernadette Dufourcet (orgel, Concert nr. 2), Jan Lehtola (orgel), Petri Komulainen (hoorn), Lotta Nykäsenoja (viool), Tuula-Marja Tuomela (sopraan), Ensemble Instrumental Vibrations o.l.v. Nicolas Simon
IFO 00323 • 67' •
Componist en organist Naji Hakim (1955) werd geboren in Beirut (Libanon). Hij ontving zijn opleiding in Parijs bij Jean Langlais en Rolande Falcinelli. Van 1985 tot 1993 was hij titulair organist van de Basilique du Sacré-Coeur te Parijs, aansluitend volgde hij Olivier Messiaen op aan de Église de la Trinité, waar hij tot 2008 werkzaam bleef. Hakim behoort al meer dan twintig jaar tot de wereldtop van componerende en improviserende organisten. Hij heeft een groot aantal orgelwerken op zijn naam staan, al dan niet in combinatie met andere instrumenten of orkest, maar ook instrumentale muziek en grote vocale werken. Hij schreef vier orgelconcerten en een vioolconcert.
 |
| Naji Hakim |
De meest recente van bovenstaande cd’s kwam in 2011 uit op het Britse label Signum, waar al eerder twee cd’s met zijn orgelwerken verschenen, gespeeld door de componist. De nieuwe uitgave combineert kamermuziek met werken waarin het orgel partner is. Om te beginnen Paskeblomst voor strijkkwartet, een koraalzetting en negen variaties op een paashymne waarvan de melodie werd gecomponeerd door Carl Nielsen. Het is een zeer toegankelijk en melodieus werk, dat ook in een versie voor strijkorkest circuleert. In de zettingen ademt uit de verte de geest van Nielsen. Op de website van de componist vinden we een filmpje waarop een grote orgelimprovisatie op deze hymne te zien is.
De primarius van het Quatuor de la Chapelle Royale, Jean-Philippe Kuzma, soleert in twee stukken voor viool en orgel. Variaties op Wie schön leuchtet der Morgenstern is een driedelig werk dat eindigt in een briljante finale met een uitgesproken jazzy karakter. Het zou zo uit een sessie van Stéphane Grappelli weggelopen kunnen zijn. Dat geldt in nog sterkere mate voor het Capriccio voor viool en orgel, dat echt swingt van begin tot eind. Het mag door allerlei melodie-instrumenten gespeeld worden, en ik zou best eens een versie voor saxofoon willen horen. Daarmee eindigt het goede nieuws over deze cd. De overige werken vereisen de medewerking van een sopraan, en Hakim heeft zijn keuze laten vallen op een landgenote, de Libanese Rima Tawil, die in Parijs woont en internationaal actief is, voornamelijk als operazangeres. Helaas heeft ze inmiddels een vibrato waar je op kunt surfen, in combinatie met intonatieproblemen. Alleen een paar pianissimo gezongen topnoten weten nog te herinneren aan de schoonheid van weleer. Doodzonde, want het gaat om mooie muziek.
Op de andere uitgave, die in 2005 op het label ifo uitkwam klinkt ook een sopraan, alweer in een Magnificat. Het betreft hier een andere, langere zetting voor sopraan, viool en orgel, en met de zang is het deze keer dik in orde. De zesdelige Suite Rhapsodique voor hoorn en orgel uit 2002 is voor concert- zowel als liturgisch gebruik geschikt, en is een welkome aanvulling op het beperkte repertoire voor deze combinatie. Beide werken werden opgenomen in Finland, in de Kallio Kerk te Helsinki, op een bijzonder sympathiek klinkend orgel van Akerman & Lund uit 1995 (IIIP, 48). De Finse organist is Jan Lehtola, die studeerde bij Jacques van Oortmerssen in Amsterdam en in Parijs bij Naji Hakim. Voor het Finse label Alba maakte hij een sacd met dezelfde concerten voor orgel die we ook op deze uitgave aantreffen, aangevuld met een zetting van Paskeblomst waarin het strijkkwartet wordt verwisseld voor het orgel.
Op de IFO-cd speelt Marie-Bernadette Dufourcet het Eerste concert voor orgel en strijkers; ze is de echtgenote van de componist, die haar gemaal in virtuositeit niets nastaat. Hakim zelf is solist in het Derde concert. Het zijn vrolijke speelstukken, met in de snelle delen alweer de jazzy swing waarin Hakim excelleert. De beide concerten zijn opgenomen in de Hofkirche te Luzern, op 6 augustus 2004. Over een live-situatie wordt niets vermeld, en van publiek is niets te merken. Toch moet er wel van een concert sprake geweest zijn, voor een opname verhuis je niet een orkest naar Luzern als je in Parijs woont, want daar komen de uitstekend spelende strijkers van het Ensemble Vibrations vandaan.
Een prachtige schijf om kennis te maken met een organist die de kunst van het diverterend improviseren (en componeren) letterlijk tot in de vingertoppen beheerst.