CD-recensie
© Siebe Riedstra, augustus 2010
 |
Ginastera: Pianoconcert nr. 1 op. 28 - nr. 2 op. 39.
Dora de Marinis (piano), Slovak Radio Symphony Orchestra o.l.v. Julio Malaval.
Naxos 8.555283 • 66' •
Niet Astor Piazzolla, maar Alberto Ginastera (1916-1983) is de grootste klassieke Argentijnse componist van de 20ste eeuw, al zou je dat aan de hand van de catalogi van de ‘grote’ labels niet zeggen: tangissimo troef. Zo niet voor het onverschrokken verkennerslabel Naxos dat ons sinds een jaar of tien op de ene na de andere prachtige Ginastera uitgave trakteert, al dan niet in de vorm van licenties van waardevolle opnames die door de teloorgang van hun oorspronkelijke eigenaar dreigden te verstommen. We denken daarbij aan het pionierswerk van de Urugayaanse dirigente Gisèle Ben-Dor voor het label Koch. Al in 2001 presenteerde Naxos de beide pianoconcerten van Ginastera, en dan ook nog eens in uitstekende uitvoeringen. De concerten dateren uit de laatste scheppingsperiode van de componist, die hij zelf aanduidde met neo-expressionisme. Die begon in 1958 met het Tweede Strijkkwartet en wordt gekenmerkt door een geheel eigen toepassing van de twaalftoonstechniek. Laat u zich echter niet afschrikken: dit zijn geen cerebrale constructies zoals Schönbergs Pianoconcert, maar kleurrijke, springlevende uitingen van een exuberante componistenziel die zichzelf speels een aantal regels oplegt.
Het openingsdeel van het Tweede pianoconcert bijvoorbeeld draagt als titel »32 variaties op een akkoord van Beethoven«. Dit akkoord is de beroemde dissonant uit het vierde deel van de Negende Symfonie, waarop door de bas wordt gereageerd met de uitroep ‘O Freunde, nicht diese Töne’. Het bestaat uit de 7 tonen F-A-D en Cis-E-G-Bes (het tweede akkoord is de voorhouding voor de eerste, maar ze klinken tegelijkertijd) en Ginastera maakt van de overgebleven vijf tonen een nieuw akkoord: C-Es-Ges-As-B. Wat hij in het volgende kwartier met deze twee akkoorden uitspookt is adembenemend. Het aardige is echter dat je ook zonder deze technische kennis geboeid zit te luisteren, al was het alleen maar om de uiterst kunstige orkestratie (dat slagwerk alleen al!). De Argentijnse pianiste Dora de Marinis verdient een groot compliment voor haar aandeel en de musici van het Slovaakse omroeporkest laten zich niet kennen en spelen o.l.v. Julio Malaval alsof ze op de pampas zijn geboren.