CD-recensie

© Siebe Riedstra, mei 2017

I make music that's somewhere between Early music, new and experimental music, middle-eastern music, ambient and electronic dance music.
John Kameel Farah

'Klassieke muziek is niet meer wat het geweest is' is een verzuchting van alle tijden, dus ook van onze tijd. De populariteit van Philip Glass, Simeon ten Holt en Arvo Pärt hebben het luisterplezier van veel klassieke muziekliefhebbers vergald. Daar staat tegenover dat er hele mensenmassa's zijn die juist voor deze componisten in de rij willen staan - of die dan per definitie geen klassieke muziekliefhebbers zijn mag iedereen zelf uitmaken. Een aardige uitspraak van Frans Brüggen was: 'het publiek heeft de plicht om aandachtig te luisteren; de componist heeft geen plicht, die mag doen wat hij wil'. De consequentie daarvan is soms hard. Wanneer een generatie componisten muziek schrijft waarnaar niemand wenst te luisteren staat er vanzelf een nieuwe generatie op die het tegenovergestelde gaat doen. Maar vooral is er sinds de komst van de computer alweer een hele nieuwe lichting componisten die het volkomen anders aanpakt. Dat zijn de jongens en meisjes die niet met een viooltje onder de kin geboren zijn en vanaf hun vijfde levensjaar toonladders studeren. Het zijn de kinderen die opgroeiden met alle soorten muziek die het leven te bieden heeft, inclusief klassiek. Zij ontdekken dat je met een keyboard en een laptop waanzinnige klanken kunt verzinnen.

John Kameel Farah is zo'n componist. Geboren in Toronto uit een Canadees-Palestijns ouderpaar heeft hij in Canada piano en compositie gestudeerd. Voor hem dus wel toonladders, en na zijn eindexamen gaf hij een concert met de complete pianowerken van Schönberg. Compositie studeerde hij ook nog bij Terry Riley. Tegenwoordig woont hij in Berlijn, en te oordelen naar de filmclips op youtube treedt hij op voor volle zalen. Farah maakt muziek volgens het hierboven door hemzelf beschreven procédé. Hij is een virtuoos pianist die een laptop op de lessenaar zet, zich omringt met keyboards en aan de slag gaat met samples, waarmee hij laag op laag legt tot een effect dat hij zelf maximalism noemt.

Op YouTube zijn een paar knappe staaltjes van zijn kunnen te bewonderen, waaronder orgelimprovisaties die ik iedere nieuwsgierige orgelliefhebber kan aanbevelen. Het hierboven vermelde clipje betreft een recent optreden met een strijkorkest, waarbij het tweede track van de hier te bespreken cd op de lessenaars staat: Behold! Het lijkt o zo simpel, maar vergist u zich niet, de kleine nootjes die daar gespeeeld worden zijn kwintolen (vijf noten in een tel), vreselijk lastig om te realisereren zonder dirigent.

Met het album Time Sketches heeft Farah naar eigen zeggen een huzarenstukje afgeleverd: hij heeft het op verzoek van het onderlabel Neue Meister van Berlin Classics in een maand opgenomen, waar hij normaal drie of vier jaar over een album doet. Na een handvol optredens op YouTube bekeken te hebben moet ik eerlijk bekennen dat het album minder indruk op mij maakte dan ik verwacht had. Uit het bovengenoemde rijtje van invloeden overheersen vooral ambient en electronic dance music, niet bepaald de meest opwindende genres die de laatste kwart eeuw zijn uitgevonden. Wat me blijft verbazen is het feit dat men in kringen van electronic dance music zo hoog opgeeft van Papa Stockhausen. Zouden ze daar wel eens geluisterd hebben naar Hymnen?

De toekomst van de 'klassieke' muziek wordt niet bepaald door zalenbazen, critici, musicologen, betweters en zelfs niet door musici. Ze wordt gemaakt door componisten en dat gaat al bijna duizend jaar zo. Luisteren dus. Ook naar John Kameel Farah.

index